Από τη Βαλτική στη Μεσόγειο: Μια χορωδιακή ανταλλαγή

Ιδρυτικός Δωρητής Εναλλακτικής Σκηνής  

Μεγάλος Χορηγός Εθνικής Λυρικής Σκηνής

Το γυναικείο φωνητικό σύνολο CHÓRES και η Εθνική Νεανική Γυναικεία Χορωδία της Ολλανδίας, δύο νεανικά φωνητικά σύνολα από τις αντίθετες άκρες της Ευρώπης, συναντιούνται επί σκηνής και παρουσιάζουν μια μοναδική συναυλία  στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο ΚΠΙΣΝ την Τρίτη 11 Νοεμβρίου 2025, στις 20.30. Υπό τον τίτλο Από τη Βαλτική στη Μεσόγειο: Μια χορωδιακή ανταλλαγή η συναυλία αναδεικνύει τη δύναμη της φωνής ως φορέα πολιτισμικής έκφρασης και διαλόγου. Το πολυδιάστατο συναυλιακό πρόγραμμα διατρέχει τη Σκανδιναβία, την Κεντρική Ευρώπη και τη Βαλτική –από τον Βέρντι και τον Ρέγκερ έως τον Βασκς και τον Τόρμις– και κορυφώνεται με σύγχρονες επεξεργασίες ελληνικών και βαλκανικών παραδοσιακών τραγουδιών.

Η συναυλία αποτελεί το επιστέγασμα μιας εντατικής καλλιτεχνικής ανταλλαγής, με σειρά εργαστηρίων και ανοιχτών προβών υπό την καθοδήγηση των Ιρένε Φερμπύρχ, Λάσλο Νόρμπερτ Νέμες και Ειρήνης Πατσέα. Μέσα από τη συνάντηση διαφορετικών φωνητικών παραδόσεων, τεχνικών και αισθητικών, οι δύο χορωδίες συνθέτουν ένα μουσικό τοπίο όπου η αυστηρότητα του Βορρά συναντά την εκφραστικότητα του Νότου σε έναν κοινό ηχητικό καμβά. Παρά τη γεωγραφική τους απόσταση, οι δύο χορωδίες μοιράζονται έναν κοινό πυρήνα καλλιτεχνικής αντίληψης και παιδαγωγικής φιλοσοφίας. Το γυναικείο χορωδιακό σύνολο CHÓRES, ήδη από την ίδρυσή του από τη Μαρίνα Σάττι το 2018, λειτουργεί ως καλλιτεχνικό φυτώριο για γυναίκες και έφηβες, εστιάζοντας στην ολιστική καλλιέργεια των παραστατικών τεχνών και την ενδυνάμωση της καλλιτεχνικής έκφρασης μέσα από τη συλλογικότητα. Παράλληλα, η Εθνική Νεανική Γυναικεία Χορωδία της Ολλανδίας, σύνολο που χρονολογείται από το 1996, δίνει έμφαση στην ανάπτυξη της καλλιτεχνικής αυτονομίας και της πολιτισμικής ευαισθησίας των μελών της, παρέχοντας υψηλού επιπέδου μουσική εκπαίδευση σε ένα περιβάλλον συνεργασίας και δημιουργικού διαλόγου. Και τα δύο σύνολα πειραματίζονται με την αλληλεπίδραση παραδοσιακών και σύγχρονων στοιχείων, με στόχο όχι μόνο την τεχνική αρτιότητα, αλλά και τη διαμόρφωση συνειδητοποιημένων νέων καλλιτεχνών με κοινωνική ευθύνη και πολιτισμική συνείδηση, αποτελώντας παράλληλα δύο από τις ζωτικότερες καλλιτεχνικές δυνάμεις των χωρών τους, δραστηριοποιούμενες στο μεταίχμιο της μουσικής και της κοινωνικής δράσης.

Το πρόγραμμα της συναυλίας περιλαμβάνει έργα των συνθετών Πέτερις Βασκς, Τζούζεππε Βέρντι, Γιάννη Γιαννάκου, Γύργκεν Γκόλλε, Πέτρου Κλαμπάνη, Συζάννε Κόνινγκς, Μίκλος Κότσαρ, Γιάακκο Μαίντυγιαιρβι, Μάρθας Μαυροειδή, Άλκη Μπαλτά, Μαργαρίτας Παπαδημητρίου, Μαξ Ρέγκερ, Χρήστου Σαμαρά, Βέλιο Τόρμις, Άγγελου Τριανταφύλλου. Στη συναυλία το γυναικείο φωνητικό σύνολο CHÓRES διευθύνει η Ειρήνη Πατσέα και την Εθνική Νεανική Γυναικεία Χορωδία της Ολλανδίας οι Λάσλο Νόρμπερτ Νέμες, και Ιρένε Φερμπύρχ.

Εργαστήρια και ανοιχτές πρόβες
Στο πλαίσιο της συνεργασίας του γυναικείου χορωδιακού συνόλου CHÓRES με την Εθνική Νεανική Γυναικεία Χορωδία της Ολλανδίας, διοργανώνεται ένα διήμερο εντατικών εργαστηρίων και ανοιχτών προβών στην Αίθουσα Δοκιμών Χορωδίας της ΕΛΣ (ΚΠΙΣΝ), στις 8 και 9 Νοεμβρίου 2025. Πρόκειται για ένα εργαστηριακό πρόγραμμα υψηλού επιπέδου που ενισχύει τους δεσμούς ανάμεσα σε δύο ζωντανές ευρωπαϊκές χορωδιακές κοινότητες. Τα εργαστήρια απευθύνονται σε μαέστρους, χορωδούς, μουσικοπαιδαγωγούς και σπουδαστές μουσικής, προσφέροντας ένα δυναμικό περιβάλλον ανταλλαγής γνώσης και καλλιτεχνικής εμπειρίας.

Λίγα λόγια για την Εθνική Νεανική Γυναικεία Χορωδία της Ολλανδίας
Η Εθνική Νεανική Γυναικεία Χορωδία της Ολλανδίας [Nationaal Vrouwenjeugdkoor] ιδρύθηκε το 1996 και αποτελείται από νέες γυναίκες ηλικίας δεκαέξι έως τριάντα ετών. Η χορωδία ερμηνεύει συχνά μουσική που διατρέχει την περίοδο από το 1500 έως τη σύγχρονη εποχή, σε επαγγελματικές σκηνές τόσο στην Ολλανδία όσο και στο εξωτερικό. Οι τραγουδίστριες εκπαιδεύονται φωνητικά από την Ιρένε Φερμπύρχ. Η χορωδία συμμετέχει τακτικά σε επαγγελματικούς κύκλους συναυλιών, όπως Σαββατιάτικα Πρωινά, Συναυλίες της Παρασκευής AVROTROS στο TivoliVredenburg και Κυριακάτικες Πρωινές Συναυλίες μαζί με τη Ραδιοφωνική Φιλαρμονική Ορχήστρα της Ολλανδίας, μεταξύ άλλων. Σε διεθνές επίπεδο, η χορωδία έχει εμφανιστεί με Ορχήστρα Φεστιβάλ της Βουδαπέστης, Μπαρόκ Ορχήστρα της Βενετίας και Φιλαρμονική του Βερολίνου. Έχει επίσης πραγματοποιήσει περιοδείες σε Ιαπωνία, Ισπανία, Γαλλία, Βέλγιο, Ελβετία και Δανία. Από το 2006 έως το 2015, η χορωδία τραγουδούσε για οκτώ συνεχόμενα χρόνια κατά τη διάρκεια της Εθνικής Τελετής Μνήμης στις 4 Μαΐου στον Νέο Ναό του Άμστερνταμ. Για την περίσταση αυτή γράφτηκε μουσική ειδικά για τη χορωδία από συνθέτες όπως οι Ρουλ φαν Όοστεν, Τέο Λουφέντη, Τέο Φέρμπεϋ, Ίβαν Φίσερ και Ματτίας Κάνταρ. Έχουν επίσης κυκλοφορήσει αρκετούς δίσκους. Τον περασμένο Απρίλιο, η χορωδία έλαβε το Βραβείο Νέων Ταλέντων από το Κοντσέρτχεμπαου. Είναι μία από τις τέσσερις εθνικές χορωδίες που υποστηρίζονται από το Ίδρυμα Φωνητικού Ταλέντου της Ολλανδίας, του οποίου η αποστολή είναι να εντοπίζει και να ενθαρρύνει τη νέα φωνητική δημιουργικότητα να ανθίσει. Τη χορωδία διευθύνουν η Ιρένε Φερμπύρχ και ο Λάσλο Νέμες, ενώ αρωγός του ιδρύματος είναι ο Σάιμον Ρατλ.

Λίγα λόγια για το γυναικείο χορωδιακό σύνολο CHÓRES
Το γυναικείο χορωδιακό σύνολο CHÓRES αποτελεί ένα καλλιτεχνικό φυτώριο που δημιουργήθηκε από τη Μαρίνα Σάττι με σκοπό τόσο την καλλιέργεια των δεξιοτήτων των μελών του στη μουσική, τον χορό και την υποκριτική όσο και τη διαμόρφωσή τους ως καλλιτέχνιδων με ευρεία παιδεία και κοινωνική αντίληψη. Οι CHÓRES πειραματίζονται πάνω στη σύνδεση διαφορετικών αισθητικών και πολιτιστικών στοιχείων υπερβαίνοντας γεωγραφικά και ηλικιακά σύνορα και αξιοποιώντας ποικίλα εκφραστικά μέσα. Αριθμούν περισσότερες από 150 γυναίκες ηλικίας δεκαπέντε έως εξήντα ετών, οι οποίες εξασκούνται σε τακτική βάση σε ολόκληρο το φάσμα των παραστατικών τεχνών. Το πολυσυλλεκτικό ρεπερτόριό τους περιλαμβάνει παραδοσιακά ελληνικά τραγούδια, τραγούδια των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου καθώς και πρωτότυπες συνθέσεις και επεξεργασίες παραδοσιακών τραγουδιών Ελλήνων και ξένων συνθετών, αρκετές από τις οποίες γράφτηκαν ειδικά για τις CHÓRES. Συνεργάζονται με την Εθνική Λυρική Σκηνή ως φιλοξενούμενο σύνολο και έχουν λάβει μέρος σε πολυάριθμες συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, χορωδιακά φεστιβάλ καθώς και κοινωνικές και εκπαιδευτικές δράσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Σύντομα βιογραφικά σημειώματα
Ιρένε Φερμπύρχ
Γενική και Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Ιδρύματος Φωνητικού Ταλέντου της Ολλανδίας – Εθνικές Χορωδίες από το 2025. Μαζί με τον Λάσλο Νόρμπερτ Νέμες, είναι επίσης υπεύθυνη για την καλλιτεχνική διεύθυνση των τεσσάρων Εθνικών Χορωδιών και των τάξεων σολίστ. Ως τραγουδίστρια, έχει εμφανιστεί σε όπερες, ορατόρια και ρεσιτάλ τραγουδιού, με ρεπερτόριο που εκτείνεται από τον Μπαχ έως τον Σαίνμπεργκ. Μαζί με τη χορωδία και τους μεμονωμένους τραγουδιστές, η Φερμπύρχ εργάζεται για την ανάπτυξη ενός ευέλικτου και ξεχωριστού ήχου, προσαρμοσμένου στο συναυλιακό ρεπερτόριο και στο καλλιτεχνικό όραμα μαέστρων και συνθετών όπως οι Γαιργκ Βίντμαν, Λέρα Άουερμπαχ και Ουνσούκ Τσιν. Μέσα από το έργο της συνδυάζει την εμπειρία της με μια σαφή αποστολή: να καθοδηγεί τους νέους τραγουδιστές προς τη μουσική και καλλιτεχνική αυτονομία, τόσο ως σολίστες όσο και ως μέλη συνόλων. Προσκαλείται τακτικά να δίνει εργαστήρια και σεμινάρια, μεταξύ άλλων το 2025 στην Αμβέρσα, την Αθήνα, τη Βουδαπέστη, το Τάλλιν και το Πεκίνο.

Λάσλο Νόρμπερτ Νέμες
Έχει αναλάβει τη θέση του Καλλιτεχνικού Διευθυντή των Εθνικών Νεανικών Χορωδιών της Ολλανδίας [Nationale Jeugdkoren] από τον Σεπτέμβριο του 2023. Στην αρχή της καριέρας του, οι καλλιτεχνικές του δραστηριότητες συνδέονταν με την Παιδική Χορωδία της Ουγγρικής Ραδιοφωνίας· μεταξύ 2014 και 2025 διετέλεσε καλλιτεχνικός διευθυντής της Νέας Χορωδίας Δωματίου «Φέρεντς Λιστ», φιλοξενούμενης χορωδίας της Ακαδημίας Μουσικής Φέρεντς Λιστ στη Βουδαπέστη για αρκετές συναυλιακές περιόδους. Πέρα από το καλλιτεχνικό του έργο, ο Λάσλο Νέμες έχει και σημαντική καριέρα ως πανεπιστημιακός καθηγητής. Αυτή την περίοδο διδάσκει διεύθυνση χορωδίας ως κύριο μάθημα, καθώς και ακουστικές δεξιότητες βασισμένες στο σύστημα Κόνταϋ στο Βασιλικό Ωδείο της Χάγης. Έχει διευθύνει και διδάξει σε ολόκληρη την Ευρώπη και εκτός αυτής.

Ειρήνη Πατσέα
Σπούδασε λυρικό τραγούδι με τη Χριστίνα Γιαννακοπούλου και διεύθυνση χορωδίας με τον Μιχάλη Πατσέα στο Ωδείο Kodály. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ και του μεταπτυχιακού τμήματος Παιδαγωγικών Τραγουδιού του Ουγγρικού Ινστιτούτου Κόνταϋ, ενώ το 2016 απέσπασε και μεταπτυχιακό τίτλο με διάκριση στα παιδαγωγικά της μουσικής από την Ακαδημία Φέρεντς Λιστ της Βουδαπέστης. Διδάσκει στο Ωδείο Kodály και στο Ωδείο Athenaeum παιδαγωγικά της μουσικής με βάση το σύστημα Κόνταϋ και διεύθυνση χορωδίας, ενώ στο Ωδείο Athenaeum διατελεί και γενική διευθύντρια. Διδάσκει, ως προσκεκλημένη εξωτερική συνεργάτιδα, παιδαγωγικά της χορωδιακής διδασκαλίας με βάση το σύστημα Κόνταϋ στο πρόγραμμα Διά Βίου Μάθησης του Πανεπιστημίου Αιγαίου και έχει συνεργαστεί ως παιδαγωγός και με τα Εκπαιδευτικά Προγράμματα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Συνεργάζεται μόνιμα ως επικεφαλής μαέστρος με τη χορωδία CHÓRES (καλλιτεχνική διεύθυνση: Μαρίνα Σάττι), την οποία έχει διευθύνει σε δεκάδες εμφανίσεις, ηχογραφήσεις και βιντεογραφήσεις, και από το 2024 διευθύνει τη γυναικεία χορωδία δωματίου Chordae.

Λάσλο Νόρμπερτ Νέμες

Έχει αναλάβει τη θέση του Καλλιτεχνικού Διευθυντή των Εθνικών Νεανικών Χορωδιών της Ολλανδίας [Nationale Jeugdkoren] από τον Σεπτέμβριο του 2023. Στην αρχή της καριέρας του, οι καλλιτεχνικές του δραστηριότητες συνδέονταν με την Παιδική Χορωδία της Ουγγρικής Ραδιοφωνίας· μεταξύ 2014 και 2025 διετέλεσε καλλιτεχνικός διευθυντής της Νέας Χορωδίας Δωματίου «Φέρεντς Λιστ», φιλοξενούμενης χορωδίας της Ακαδημίας Μουσικής Φέρεντς Λιστ στη Βουδαπέστη για αρκετές συναυλιακές περιόδους. Πέρα από το καλλιτεχνικό του έργο, ο Λάσλο Νέμες έχει και σημαντική καριέρα ως πανεπιστημιακός καθηγητής. Αυτή την περίοδο διδάσκει διεύθυνση χορωδίας ως κύριο μάθημα, καθώς και ακουστικές δεξιότητες βασισμένες στο σύστημα Κόνταϋ στο Βασιλικό Ωδείο της Χάγης. Έχει διευθύνει και διδάξει σε ολόκληρη την Ευρώπη και εκτός αυτής.