Ασίκικο Πουλάκη

Η Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής παρουσιάζει το σπουδαίο έργο Ασίκικο Πουλάκη του Μίκη Θεοδωράκη, σε στίχους Μιχάλη Γκανά, στο πλαίσιο του τριετούς κύκλου Μίκης Θεοδωράκης. Η νέα εκτέλεση του έργου, μέσα από την προσέγγιση του καλλιτεχνικού διευθυντή της Εστουδιαντίνας Νέας Ιωνίας Ανδρέα Κατσιγιάννη, με τη συμμετοχή της Εστουδιαντίνας Νέας Ιωνίας και σολίστ τον Γιάννη Διονυσίου, θα παρουσιαστεί στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος στις 4 και 5 Δεκεμβρίου 2021. Η συναυλία πραγματοποιείται στο πλαίσιο των επετειακών εκδηλώσεων για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση.

Η νέα προσέγγιση στο ιδιαίτερο αυτό έργο από τον Γιάννη Διονυσίου και την Εστουδιαντίνα Νέας Ιωνίας, διακεκριμένη και πολυταξιδεμένη ορχήστρα παραδοσιακής μουσικής που υπηρετεί με δημιουργικό τρόπο τη συνέχεια της πολυσυλλεκτικής σμυρναίικης παράδοσης, υπόσχεται να φέρει στην Εναλλακτική Σκηνή μια σύγχρονη και παραγωγική επανασύνδεση της θεοδωρακικής έμπνευσης με τις παραδοσιακές, ιωνικές της ρίζες.

Η παραγωγή υλοποιείται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) [www.SNF.org] για τη δημιουργία του επετειακού προγράμματος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821.

Ανάμεσα στις πιο ενδιαφέρουσες και ασυνήθιστες συνθέσεις του ανεξάντλητου έργου του Μίκη Θεοδωράκη, ο κύκλος τραγουδιών με τον παράξενο τίτλο Ασίκικο Πουλάκη προέκυψε χάρη στην πρωτοβουλία και τη γόνιμη συνεργασία μιας ομάδας καλλιτεχνών που περιλάμβανε τον ενορχηστρωτή Γιάννη Σπάθα (εμβληματικό κιθαρίστα του θρυλικού, αγγλόφωνου συγκροτήματος της δεκαετίας του ’70 Socrates Drank the Conium), τον τραγουδιστή Βασίλη Λέκκα και τον ποιητή Μιχάλη Γκανά, στους οποίους ο Θεοδωράκης εμπιστεύτηκε την πρώτη δισκογραφική κυκλοφορία του έργου το 1996.

Στον κύκλο Ασίκικο Πουλάκη κορυφώνεται ο, πολυετής όσο και υπόγειος, πειραματισμός του εβδομηντάχρονου, τότε, Θεοδωράκη με τους μελωδικούς δρόμους και τους ασύμμετρους ρυθμούς της μικρασιατικής παράδοσης. Συνιστά, παράλληλα, έναν όψιμο και συγκινητικό φόρο τιμής στη μητέρα του συνθέτη Ασπασία Πουλάκη (στο επώνυμο της οποίας οφείλεται και η ιδιότυπη ορθογραφία του τίτλου), καθώς και στην καταγωγή της, από τον Τσεσμέ της Μικράς Ασίας. Επιπλέον, χάρη στην πρωτοβουλία του Μιχάλη Γκανά, προστέθηκε στον κύκλο και το τραγούδι «Οι δρόμοι του Αρχάγγελου», εμπνευσμένο από την ομώνυμη αυτοβιογραφία του συνθέτη.

Ο όρος «ασίκικο» («λεβέντικο», από την τουρκική λέξη που σηματοδοτεί ταυτόχρονα τον ερωτοχτυπημένο και τον παραδοσιακό βάρδο) αναφέρεται στο ομώνυμο, θεοδωρακικής επινόησης ασύμμετρο χορευτικό μέτρο που εναλλάσσει εξελικτικά τρίσημες και δίσημες ομάδες από μακρούς και βραχείς παλμούς, αντίθετα με το συμμετρικό δίσημο μέτρο που χαρακτήριζε τον παλιότερο επινοημένο θεοδωρακικό χορό, το πασίγνωστο «Συρτάκι» του Ζορμπά.

Την ενορχήστρωση και προσαρμογή του έργου Ασίκικο Πουλάκη που θα παρουσιαστεί στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ υπογράφει, κατόπιν αιτήματος του ίδιου του συνθέτη, ο καταξιωμένος και πολυσχιδής συνθέτης Ανδρέας Κατσιγιάννης, ιδρυτής της ορχήστρας Εστουδιαντίνα Νέας Ιωνίας.

 Με φως από την Ανατολή…

«Ήταν Οκτώβριος του 2005 όταν ο Μίκης Θεοδωράκης με κάλεσε στο σπίτι του να μου προτείνει μια ιδέα που είχε, αφού πρώτα είχε ακούσει προσεκτικά ό,τι υλικό είχε κυκλοφορήσει μέχρι τότε στη δισκογραφία από την Εστουδιαντίνα Νέας Ιωνίας. Θυμάμαι χαρακτηριστικά την παρακάτω φράση που μου είπε: “Θέλω να αποκαλύψεις τη ρίζα του έργου μου Ασίκικο Πουλάκη, χρησιμοποιώντας τον ήχο της Εστουδιαντίνας με τον ήχο του Γιάννη”. Ο Γιάννης Σπάθας, αυτός ο μοναδικός μουσικός, είχε ενορχηστρώσει την πρώτη εκτέλεση του συγκεκριμένου έργου, με ερμηνευτή τον Βασίλη Λέκκα σε στίχους του Μιχάλη Γκανά. Σήμερα, υλοποιώντας μετά από 16 χρόνια την επιθυμία του Μίκη Θεοδωράκη, δυστυχώς με την απουσία του να μας βαραίνει, όπως και αυτή του Γιάννη Σπάθα, νιώθω την ανάγκη, στη μνήμη τους, να ακολουθήσουμε πιστά αυτούς τους υπέροχους δρόμους του Αρχάγγελου, που ο Μίκης τους χάραξε, ο Γιάννης με τον Βασίλη τους πρωτοπερπάτησαν και εμείς, τώρα, τους ξαναφωτίζουμε», σημειώνει ο Ανδρέας Κατσιγιάννης.

Κεντρική φωτογραφία:
Αρχείο Μίκη Θεοδωράκη
Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη»
του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής