Ανακοίνωση προγράμματος Εκπαιδευτικών & Κοινωνικών Δράσεων της ΕΛΣ 2025/26

Οι Εκπαιδευτικές & Κοινωνικές Δράσεις της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για την καλλιτεχνική περίοδο 2025/26 παρουσιάζουν ένα πλούσιο και διευρυμένο πρόγραμμα που αγκαλιάζει όλες τις ηλικίες και κοινωνικές ομάδες, συνεχίζοντας να κινητοποιούν τη συμμετοχή, να ανατρέπουν στερεοτυπικές αντιλήψεις και να αναδεικνύουν την τέχνη ως κοινό τόπο συνάντησης και συμπερίληψης. Ο σχεδιασμός των καλλιτεχνικών και παιδαγωγικών δράσεων διαχρονικά θεμελιώνεται στις αξίες της ελευθερίας του λόγου και της έκφρασης, της συνεργασίας, της κατανόησης, της αποδοχής της διαφορετικότητας και της καθολικής πρόσβασης στη μαθησιακή διαδικασία, διασφαλίζοντας ότι η τέχνη παραμένει ανοιχτή και προσβάσιμη σε όλους και όλες.

Φέτος ταξιδεύουμε περισσότερο από ποτέ, στο πλαίσιο του προγράμματος «Η ΕΛΣ ταξιδεύει στην Ελλάδα», που υλοποιείται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) για την ενίσχυση της καλλιτεχνικής εξωστρέφειας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Παραστάσεις, εργαστήρια και εκπαιδευτικά προγράμματα διανύουν εκατοντάδες χιλιόμετρα, φτάνουν σε δεκάδες πόλεις και χωριά και προσφέρονται δωρεάν στο κοινό φέρνοντας τη μαγεία της όπερας και του μουσικού θεάτρου σε ακόμα περισσότερους ανθρώπους. Ο τρυφερός Ριγολέττος, για βρέφη και νήπια, ανοίγει έναν πολυαισθητηριακό κόσμο που παρουσιάζεται στην Αθήνα και στη συνέχεια φιλοξενείται σε Καλαμάτα, Χανιά και Λάρισα. Το αγαπημένο Μπαμπά… χορεύουμε; στήνει μικρές γιορτές διασκεδαστικής κίνησης και τρυφερής επικοινωνίας σε Καλαμάτα, Αλεξανδρούπολη, Ορεστιάδα, Διδυμότειχο, Σουφλί και Ρέθυμνο. Οι Μουσικές αφηγήσεις, με ιστορίες και μελωδίες απ’ όλο τον κόσμο, επισκέπτονται Καλαμάτα, Κρήτη, Θήβα και Σέρρες, ενώ επιλεγμένες παραγωγές του κύκλου Όπερα & Μπαλέτο Τσέπης θα ταξιδέψουν σε προορισμούς που θα ανακοινωθούν προσεχώς. Τέλος, το Opera Box προσφέρεται δωρεάν σε εξακόσια σχολεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης σε όλη τη χώρα, συνδυάζοντας προβολές, εκπαιδευτικό υλικό και διαδικτυακά σεμινάρια για εκπαιδευτικούς.

Επιπλέον, η ιδιαίτερη έμφαση που δίνεται στην Περιφέρεια εγκαινιάζει νέες συνεργασίες με σημαντικούς φορείς της τέχνης και της εκπαίδευσης σε Θεσσαλονίκη και Ιωάννινα στο πλαίσιο του προγράμματος για την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση 3ο Κουδούνι Όπερα, το οποίο υλοποιείται με τη διαχρονική υποστήριξη της Τράπεζας Πειραιώς. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα εντάσσεται στο πλαίσιο του προγράμματος Εταιρικής Υπευθυνότητας της Πειραιώς «EQUALL – Για μια Κοινωνία Ισότιμων Ανθρώπων» και ειδικότερα στον πυλώνα που περιλαμβάνει δράσεις για τη Νέα Γενιά. Με αυτόν τον τρόπο, ανοίγουμε γόνιμους διαύλους επικοινωνίας ανάμεσα σε σχολεία, πανεπιστήμια και πολιτιστικούς οργανισμούς ενδυναμώνοντας ακόμη περισσότερο τον κοινωνικό και καλλιτεχνικό χαρακτήρα των δράσεων.

Αναλυτικά οι Δράσεις ανά κατηγορία:

• Στις Δράσεις για Σχολεία, το 3ο Κουδούνι Όπερα ταξιδεύει για πρώτη φορά εκτός Αθηνών με συνεργασίες στη Θεσσαλονίκη και τα Ιωάννινα, δίνοντας σε μαθητές Δημοτικών τη δυνατότητα να δημιουργήσουν και να παρουσιάσουν πρωτότυπα έργα μουσικού θεάτρου. Παράλληλα,  εγκαινιάζεται το νέο εκπαιδευτικό πρόγραμμα Η Λυρική πάει σχολείο, μέσα από το οποίο η Εθνική Λυρική Σκηνή «υιοθετεί» έξι τάξεις ισάριθμων Δημοτικών Σχολείων της Αττικής με στόχο να φέρει τους μαθητές σε άμεση επαφή με τον μαγικό κόσμο της όπερας. Η δράση περιλαμβάνει διαδραστικές ξεναγήσεις στους χώρους της ΕΛΣ, βιωματικά εργαστήρια και εκπαιδευτικές δραστηριότητες μέσα στις ίδιες τις τάξεις, εμπνέοντας τη δημιουργικότητα και ενθαρρύνοντας την καλλιτεχνική έκφραση των παιδιών. Το εκπαιδευτικό παραστατικό πρόγραμμα Ταξιδεύοντας με την Τραβιάτα, ειδικά σχεδιασμένο για Νηπιαγωγεία, καλεί παιδιά 4-6 ετών να γνωρίσουν τον κόσμο της όπερας μέσα από το παιχνίδι, την αφήγηση και μουσικοκινητικές δραστηριότητες εμπνευσμένες από το αριστούργημα του Βέρντι. Το Opera Box, η ψηφιακή εκπαιδευτική πλατφόρμα της ΕΛΣ, συνεχίζει να προσφέρεται δωρεάν στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, συνδυάζοντας παράσταση, εκπαιδευτικό υλικό και διαδραστικά εργαλεία για μια πρωτότυπη γνωριμία με την όπερα. Επιπλέον υλοποιούνται δωρεάν διαδικτυακά σεμινάρια στους εκπαιδευτικούς, ώστε να αξιοποιήσουν πλήρως το πλούσιο περιεχόμενο στην τάξη.

• Οι Δράσεις για όλη την οικογένεια προσφέρουν και φέτος αγαπημένα προγράμματα που συστήνουν σε μικρούς και μεγάλους τον κόσμο της όπερας, του μπαλέτου και του μουσικού θεάτρου. Ο εξαιρετικά επιτυχημένος κύκλος Όπερα & Μπαλέτο Τσέπης εισέρχεται στην τρίτη χρονιά του με διαδραστικές παραστάσεις και εργαστήρια φέρνοντας σε παιδιά όλων των ηλικιών κλασικά έργα όπως η Τζοκόντα, η Ζιζέλ, ο Φάλσταφ και η Λίμνη των κύκνων. Το πολυαγαπημένο εργαστήριο χορευτικού παιχνιδιού Μπαμπά… χορεύουμε; επιστρέφει στην Αθήνα, αλλά συνεχίζει να ταξιδεύει και σε πόλεις της Ελλάδας, καλώντας μπαμπάδες και παιδιά να παίξουν και να επικοινωνήσουν μέσα από τον χορό. Ο τρυφερός Ριγολέττος, για βρέφη και νήπια, θα παρουσιαστεί ξανά στην Αθήνα και αμέσως μετά θα ταξιδέψει στην Περιφέρεια μετατρέποντας την πρώτη γνωριμία με την όπερα σε μια εμπειρία χαράς και φαντασίας. Τέλος, οι Μουσικές αφηγήσεις συνεχίζουν να προσκαλούν μικρούς και μεγάλους σε έναν παραμυθένιο κόσμο με παραδοσιακές μελωδίες και ιστορίες απ’ όλο τον κόσμο.

• Οι Δράσεις για ενήλικες 65+ συνεχίζουν να αγκαλιάζουν με αγάπη την τρίτη ηλικία με προγράμματα που φέρνουν τη μουσική και το θέατρο στο επίκεντρο της καθημερινότητας υπογραμμίζοντας ότι η δημιουργία δεν γνωρίζει ηλικία. Το φρέσκο πρόγραμμα Ραντεβού, με την υποστήριξη της Protergia, την ενέργεια της METLEN Energy & Metals, ανοίγει έναν χώρο δημιουργίας, επικοινωνίας και κεφιού, όπου η μουσική, το τραγούδι και το θέατρο γίνονται αφορμή για νέες εμπειρίες, φιλίες και γιορτές ζωής. Tο επιτυχημένο Prima Βόλτα μπαίνει στη δεύτερη χρονιά του αναδεικνύοντας τις ιστορίες και τις μνήμες των γειτονιών της Αθήνας μέσα από το τραγούδι και μουσικοθεατρικές παραστάσεις. Παράλληλα, συνεχίζονται οι Δωρεάν συναυλίες σε Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων σε όλη την Αττική μοιράζοντας στιγμές συγκίνησης και χαράς με τους ανθρώπους της τρίτης και της τέταρτης ηλικίας.

• Οι Δράσεις για ΑμεΑ αποτελούν πλέον έναν σταθερό και δυναμικό άξονα του προγραμματισμού διασφαλίζοντας την καθολική προσβασιμότητα, τη συμπερίληψη και τη συλλογική δημιουργία. Το πρόγραμμα Μία ΠαρΆλογη παραλογή, που επιστρέφει για έναν τελευταίο κύκλο, συνεχίζει να ενώνει άτομα με και χωρίς αναπηρία μέσα από την αφήγηση, τη μουσική, την κίνηση και τον αυτοσχεδιασμό, δημιουργώντας νέες «παραλογές» εμπνευσμένες από την καθημερινότητα και το αστικό τοπίο της Αθήνας. Ο κύκλος δράσεων Όλοι μαζί στην όπερα, με τη στήριξη της Alpha Bank, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας εταιρικής υπευθυνότητας «Πολιτισμός για όλους», έχει πλέον καθιερωθεί ως θεσμός, εμπλουτίζοντας τη νέα καλλιτεχνική περίοδο με το πρωτότυπο εργαστήριο Με νότες και παιχνίδι μπαίνουμε στο παραμύθι!, ειδικά σχεδιασμένο για μεικτές ομάδες παιδιών με ή χωρίς Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ). Παράλληλα, το πρόγραμμα συνεχίζει να προσφέρει παραστάσεις σε συνθήκες καθολικής προσβασιμότητας τόσο στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος όσο και στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ, διασφαλίζοντας ότι η εμπειρία της όπερας, του θεάτρου και του μπαλέτου παραμένει ανοιχτή και προσβάσιμη σε όλους και όλες.

• Οι Δράσεις Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης αποκτούν την υποστήριξη της Τράπεζας Πειραιώς στο πλαίσιο του πολύπλευρου προγράμματος Εταιρικής της Υπευθυνότητας «EQUALL – Για μια Κοινωνία Ισότιμων Ανθρώπων» και συνεχίζονται και φέτος με ανανεωμένη δυναμική. Η Διαπολιτισμική Ορχήστρα ανοίγει νέο κύκλο καλώντας νέους μουσικούς να συμμετάσχουν στη δημιουργική της πορεία, ενώ η Διαπολιτισμική Χορωδία εμπλουτίζει το ρεπερτόριό της διερευνώντας τη δύναμη της φωνής και της συλλογικότητας. Παράλληλα, το διαπολιτισμικό φυτώριο όπερας για εφήβους Co-OPERAtive έρχεται για έκτη χρονιά, αντλώντας έμπνευση από τον μαγικό ρεαλισμό του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες για τη δημιουργία ενός νέου πρωτότυπου έργου μουσικού θεάτρου.

• Στις Δράσεις για νέους καλλιτέχνες, ο Λανθάνων Χώρος φέτος ανοίγει έναν δυναμικό διάλογο γύρω από τη μουσική δημιουργία στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης εξερευνώντας τα όρια ανάμεσα στη σύνθεση, την εκτέλεση και τον αυτοσχεδιασμό. Μέσα από εβδομαδιαία εργαστήρια, οι συμμετέχοντες θα πειραματιστούν με σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία και νέες καλλιτεχνικές προσεγγίσεις. Τα εργαστήρια θα οδηγήσουν στη δημιουργία πρωτότυπων έργων που θα παρουσιαστούν στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ στις 6 και 7 Μαΐου 2025.

• Στις Δράσεις σε Σωφρονιστικά Καταστήματα, ο φετινός κύκλος των καλλιτεχνικών εργαστηρίων, με την υποστήριξη του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση, περιλαμβάνει τέσσερις προορισμούς: Χανιά Κρήτης, Ελεώνα Θήβας, Διαβατά Θεσσαλονίκης και Νιγρίτα Σερρών. Στα Χανιά, ένα μουσικό ταξίδι με έγχορδα και κρουστά θα ταξιδέψει τους κρατούμενους στις μελωδίες της Μεσογείου, ενώ στον Ελεώνα Θήβας οι κρατούμενες θα γνωρίσουν τον κόσμο των χορικών της αρχαίας ελληνικής δραματουργίας συνδέοντάς τον με τα προσωπικά τους βιώματα. Στα Σωφρονιστικά Καταστήματα Διαβατών και Νιγρίτας, τα εργαστήρια μουσικής και τραγουδιού θα δώσουν τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες για συλλογική δημιουργία πρωτότυπων συνθέσεων. Όλα τα εργαστήρια θα ολοκληρωθούν με παρουσίαση του καλλιτεχνικού αποτελέσματος της διαδικασίας. Μέσα από τη μουσική, τον χορό και τη φωνή, οι ομάδες θα αναπτύξουν δεξιότητες συνεργασίας, θα καλλιεργήσουν την αυτοέκφραση και θα οικοδομήσουν γέφυρες επανένταξης επιβεβαιώνοντας τη δύναμη της τέχνης να ενώνει και να απελευθερώνει.

• Στο σύνολο των δράσεων προστίθεται μία ακόμα κατηγορία, οι Δράσεις για την κοινότητα, με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα Η τέχνη του ρυθμού για ενήλικες άνω των 18 ετών που επιθυμούν να εξερευνήσουν την τέχνη του ρυθμού μέσα από την εκτέλεση κρουστών οργάνων και το τραγούδι. Μέσα από βιωματικά εργαστήρια μουσικής και τραγουδιού με τη χρήση παραδοσιακών κρουστών (μπεντίρ), οι συμμετέχοντες καλούνται να ανακαλύψουν τη δύναμη του ρυθμού ως μέσου προσωπικής έκφρασης, συνεργασίας και δημιουργικότητας. Ο κύκλος θα ολοκληρωθεί με την παρουσίαση μιας πρωτότυπης παράστασης μουσικού θεάτρου τον Μάιο του 2026 στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ.

• Οι Πιλοτικές Δράσεις Πολιτιστικής Συνταγογράφησης, μια πρωτοβουλία του Υπουργείου Πολιτισμού, με τη Χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGenerationEU, αυτήν την καλλιτεχνική περίοδο συνεχίζονται με τη νέα σειρά εργαστηρίων Συνηχήσεις: σημεία συνάντησης μεταξύ λόγου και μουσικής. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε άτομα με αγχώδεις διαταραχές, τα οποία έρχονται σε επαφή με τη μουσική ως εργαλείο έκφρασης και επικοινωνίας, ανακαλύπτοντας νέους τρόπους σύνδεσης με τον εαυτό και τους άλλους.

• Τέλος, συνεχίζεται ο κύκλος εκπαίδευσης εκπαιδευτών, φροντιστών και επαγγελματιών του πολιτισμού, πάνω σε συμπεριληπτικές πρακτικές σχεδιασμού καλλιτεχνικών προγραμμάτων για ενήλικες 65+ και ΑμεΑ, αλλά και υποδοχής κοινού σε Αττική και Περιφέρεια.

Πληροφορίες: www.nationalopera.gr

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΕΛΣ

Υπεύθυνη προγραμματισμού
Εύα Καρτερού

Επιμέλεια εκπαιδευτικού σχεδιασμού & συντονισμός παραγωγής
Κική Κέρζελη
Μιχάλης Μοσχούτης
Καλλιρρόη Παπαδοπούλου
Σάντρα Πιντζοπούλου
Χριστίνα Σπανού

Προβολή, Επικοινωνία
Μυρσίνη Βασιλοπούλου

Εκτέλεση παραγωγής
Αλέξανδρος Λαζαρίδης
Ράια Τσακηρίδη

Μέγας Δωρητής Εκπαιδευτικών & Κοινωνικών Δράσεων ΕΛΣ & Δωρητής προγράμματος περιοδειών

Χορηγός εκπαιδευτικού προγράμματος 3ο Κουδούνι Όπερα

Χορηγός εκπαιδευτικού προγράμματος Ραντεβού

Χορηγός κύκλου δράσεων Όλοι μαζί στην όπερα

Δωρητής εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε Καταστήματα Κράτησης

Η Πολιτιστική Συνταγογράφηση είναι ένα πρόγραμμα του Υπουργείου Πολιτισμού, στο πλαίσιο του προγράμματος «NextGenerationEU» που υλοποιείται με τη χρηματοδότηση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0».

Φορέας χρηματοδότησης του Έργου «Sub 1.1.6 Προσέλκυση ατόμων 65+ και ατόμων με αναπηρία σε δράσεις της Εθνικής Λυρικής Σκηνής» είναι το Υπουργείο Πολιτισμού που υλοποιείται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGenerationEU.

Το πρόγραμμα Ταξιδεύοντας με την Τραβιάτα υλοποιείται στο πλαίσιο της Πράξης Περιφερειακό Παρατηρητήριο Κοινωνικής Ένταξης Περιφέρειας Αττικής- Social Network Αττική που χρηματοδοτείται από πόρους του ΕΚΤ+ του Προγράμματος «ΑΤΤΙΚΗ 2021-2027».

Υποστηρικτές Εκπαιδευτικών & Κοινωνικών Δράσεων ΕΛΣ