Λανθάνων χώρος

Μέγας Δωρητής Εκπαιδευτικών & Κοινωνικών Δράσεων ΕΛΣ

Πώς αλλάζει η μουσική σύνθεση στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης; Τι σημαίνει σήμερα να είσαι συνθέτης ή εκτελεστής; Και πώς μπορεί η τεχνολογία να γίνει γόνιμο εργαλείο δημιουργίας, χωρίς να αναπαράγει στερεότυπα ή να περιορίζει τη φαντασία;

Με αυτά τα ερωτήματα ως αφετηρία, και στη βάση της νέας συνεργασίας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής με το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ο πιανίστας, μουσικολόγος και δημιουργικός τεχνολόγος Παύλος Αντωνιάδης και ο σκηνοθέτης Θέμελης Γλυνάτσης ανοίγουν έναν δυναμικό διάλογο γύρω από τη μουσική δημιουργία σήμερα. Προσκαλούν συνθέτες και ερμηνευτές να εξερευνήσουν, μέσα από μια σειρά εβδομαδιαίων εργαστηρίων, τον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στη σύνθεση, την εκτέλεση και τον αυτοσχεδιασμό – αλλά και τον «λανθάνοντα χώρο» που αποκαλύπτεται μέσα από τα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης.

Μέσα από τον συνδυασμό παραδοσιακών μέσων –όπως παρτιτούρες και σχέδια– με ψηφιακά εργαλεία, η ομάδα του Λανθάνοντα Χώρου θα ανακαλύψει εκ νέου τι σημαίνουν έννοιες όπως ερμηνεία, αυθεντικότητα, τεχνητότητα και προσωπική υπογραφή, σε μια εποχή όπου η Generative AI μετασχηματίζει τα όρια της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Πιο συγκεκριμένα, οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να εξετάσουν και να συζητήσουν τη μεταμόρφωση και τη μετάφραση αφηγηματικού, ιστορικού, αισθητικού ή ιδεολογικού υλικού σε μουσικοθεατρική δραματουργία. Παράλληλα, θα διερευνήσουν πώς οι επιλογές ενός καλλιτεχνικού οργανισμού διαμορφώνουν το ρεπερτόριό του, τι σημαίνει «καλό γούστο» και πώς μπορεί να ανατραπεί η κυρίαρχη αντίληψη για την ερμηνεία και την αυθεντικότητα.

Η συμμετοχή στα εργαστήρια δεν απαιτεί προηγούμενη τεχνολογική εμπειρία. Με τη βοήθεια διαδραστικών τεχνολογιών αιχμής, οι συμμετέχοντες θα πλοηγηθούν σε ποικίλα μουσικά και κειμενικά υλικά συλλέγοντας και μετασχηματίζοντας δεδομένα κίνησης, ήχου, εικόνας και αφής. Θα γνωρίσουν εξειδικευμένα λογισμικά, θα πειραματιστούν με αισθητήρες και τεχνολογίες ανάλυσης κίνησης και θα εξοικειωθούν με το ειδικά διαμορφωμένο setup. Επιπλέον, χάρη στη συνεργασία της ΕΛΣ με το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, οι συμμετέχοντες θα έχουν πρόσβαση σε προηγμένο τεχνολογικό εξοπλισμό, ενώ στο πλαίσιο των εργαστηρίων θα πραγματοποιηθεί και επίσκεψη στο Κέντρο Εικονικής, Επαυξημένης και Μικτής Πραγματικότητας στην Πανεπιστημιούπολη της Άρτας.

Το σύνολο της διαδικασίας θα αποτελέσει το δημιουργικό υπόβαθρο για τη δημιουργία οκτώ πρωτότυπων έργων, όπου η καλλιτεχνική έρευνα θα σμίξει με τον πειραματισμό και τις νέες τεχνολογίες. Παράλληλα με τον μουσικοηχητικό πειραματισμό και την επαφή με την τεχνολογία, οι συναντήσεις θα δώσουν στους συμμετέχοντες την ευκαιρία θεωρητικής επεξεργασίας των κομματιών τους, την εξερεύνηση της ηχητικής δραματουργίας όπως και τους τρόπους μετεγγραφής ενός πρωταρχικού υλικού σε ήχο ή/και μουσική.

Το πρόγραμμα θα κορυφωθεί με την παρουσίαση των νέων έργων που θα προκύψουν κατά τη διάρκεια των εργαστηρίων. Τα νέα δημιουργήματα θα ερμηνευτούν από τον Αναπληρωτή Καθηγητή στη Μουσική Επικοινωνία και Τεχνολογία του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Παύλο Αντωνιάδη και άλλους καλλιτέχνες στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ στις 6 και 7 Μαΐου 2026.