Οράματα και θάματα Στρατηγού Μακρυγιάννη Οράματα και θάματα Στρατηγού Μακρυγιάννη
Εναλλακτική Σκηνή
Οράματα και θάματα Στρατηγού Μακρυγιάννη
Καλλιτεχνική Περίοδος 2018/19 - Δημήτρης Μαραγκόπουλος
Απρίλιος 2019
Δημιουργική Ομάδα

ΛΙΜΠΡΕΤΟ 
Αλέκος Λούντζης, βασισμένο στο ομώνυμο έργο του Ιωάννη Μακρυγιάννη

ΜΟΥΣΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ 
Μάρκελλος Χρυσικόπουλος

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ 
Μαρία Γυπαράκη

ΣΚΗΝΙΚΑ - ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ
Γιώργος Βαφιάς

ΧΟΡΟΓΡΑΦΙΑ 
Αγνή Παπαδέλη 

ΦΩΤΙΣΜΟΙ
Δημήτρης Κουτάς

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΧΟΡΩΔΙΑΣ
Σταύρος Μπερής

ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ
Νίκος Λαάρης
Μαρία Νεοφυτίδου
Σπύρος Σουλαδάκης

3D ARTIST
Κωνσταντίνος Τηλιγάδης 

LIVE CAMERA:
Στέφανος Κοσμίδης

PROJECTION MAPPING
Γιώργος Γεωργίου

Πρωταγωνιστές Παράστασης

ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ
Ζαχαρίας Καρούνης

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΣΚΟΥΖΕ (ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΑΙΝΑ)
Ιωάννα Φόρτη

ΟΝΕΙΡΟΚΡΙΤΡΙΑ (ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ)
Μυρτώ Μποκολίνη

ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ
Γιώργος Παπαδημητρίου

ΙΑΤΡΟΣ
Νίκος Κοτενίδης

ΟΘΩΝ Α' (ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, 1832-1862)
Ελένη Μπαρκαγιάννη 

ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΚΟΥΡΑΣ (ΦΡΟΥΡΑΡΧΟΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ)
Aντώνης Δήμου

ΣΤΡΑΤΟΔΙΚΗΣ
Χρήστος Κεχρής

 

Συμμετέχει η Χορωδία του Δήμου Αθηναίων

YΨΙΦΩΝΟΙ
Σοφία Καρβουνά, Ανδρονίκη Λαλούτση 
Κατερίνα Νουνοπούλου, Μορφούλα Παπαγεωργίου

ΜΕΣΟΦΩΝΟΙ
Ιωάννα Βρακατσέλη, Έφη Μηνακούλη
Ελένη Μπαρκαγιάννη, Αθηνά Χιλιοπούλου

ΤΕΝΟΡΟΙ
Βαγγέλης Αγγελάκης, Χρήστος Κεχρής
Κωνσταντίνος Κονδύλης, Χρήστος Χριστοδούλου

ΒΑΡΥΤΟΝΟΙ
Αντώνης Δήμου, Νίκος Μπογιατζής

ΒΑΘΥΦΩΝΟΙ
Γιώργος Μωραΐτης, Μιχάλης Χανός

Συμμετέχει  οκταμελές μουσικό σύνολο

ΚΛΑΡΙΝΕΤΟ, ΜΠΑΣΟ ΚΛΑΡΙΝΕΤΟ
Κώστας Γάτσιος

ΒΙΟΛΟΝΤΣΕΛΟ
Αλέξης Καραϊσκάκης - Νάστος 

ΚΟΡΝΟ IN FA
Μάνος Βεντούρας

ΠΛΗΚΤΡΑ
Νίκος Λαάρης
Σπύρος Σουλαδάκης

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΚΡΟΥΣΤΑ
Μανούσος Κλαπάκης

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΟΡΓΑΝΑ
Χρήστος Τσιαμούλης

ΤΣΙΜΠΑΛΟΥΜ
Αγγελίνα Τκάτσεβα

 

 

Τιμές εισιτηρίων: 15, 20 
Φοιτητικό, παιδικό: 10 

Εναλλακτική Σκηνή
Όπερα

Οράματα και θάματα Στρατηγού Μακρυγιάννη

Δημήτρης Μαραγκόπουλος

Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής
Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος

Ώρα έναρξης: 20.30 | 

Πρώτη παρουσίαση / Παραγγελία της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ

 

 

Με τη συνεργασία:
logo OPANDA greek 001

 

Η Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής παρουσιάζει μια όπερα για τον Στρατηγό Μακρυγιάννη σε μουσική και σύλληψη του καταξιωμένου συνθέτη Δημήτρη Μαραγκόπουλου και σε λιμπρέτο του συγγραφέα Αλέκου Λούντζη. Η πρωτότυπη όπερα Οράματα και θάματα Στρατηγού Μακρυγιάννη, σε μουσική διεύθυνση Μάρκελλου Χρυσικόπουλου και σκηνοθεσία Μαρίας Γυπαράκη, θα παρουσιαστεί στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος για τρεις μόνο παραστάσεις, στις 5, 6 και 7 Απριλίου.


Ένα δρώμενο σύγχρονης μουσικής το οποίο αναπτύσσεται στο πεδίο συνάντησης και ψυχικής έντασης του ήρωα με την Ιστορία – με τις τεκτονικές αλλαγές του καιρού του. Υπαρκτά και φανταστικά πρόσωπα, όπως η γυναίκα του Στρατηγού, η μυστηριακή Ονειροκρίτρια, ο Όθωνας και ο Ιωάννης ο Βαπτιστής, αναδύονται μέσα από ένα υποβλητικό μουσικό σύμπαν, αξεδιάλυτα δεμένο με αυτόν, τον γεμάτο ένταση, κόσμο ονείρων, οραμάτων και απόκοσμων εμπειριών.

Σε έναν αλληγορικό σκηνικό χώρο, με σπασμένα αγάλματα, στοίβες χαρτιών και ερειπίων, τα πρόσωπα, τα πράγματα και τα πλάσματα της φαντασίας του Μακρυγιάννη διαμορφώνουν και σημαδεύουν την εξομολόγηση του Στρατηγού προς το ακροατήριο που μέχρι τέλους διεκδικεί.

Η πλοκή και το λιμπρέτο της όπερας Οράματα και θάματα Στρατηγού Μακρυγιάννη παρακολουθούν πρισματικά, από απόσταση άλλοτε αναπνοής και άλλοτε ασφαλείας, την καταβύθιση του Στρατηγού στα οράματα αλλά και στις μνήμες του από συγκλονιστικά ιστορικά ή προσωπικά γεγονότα, όπως η μάχη της Ακρόπολης, η περίφημη δίκη του, η θυμωμένη επίκλησή του προς τον Θεό και η «πολιτική λιτανεία» της μεταγωγής του στη φυλακή.

Η όπερα θα μπορούσε να φέρει τον υπότιτλο «Τι φτάνει από τον Στρατηγό Μακρυγιάννη ως σήμερα;». Τι αντέχει στο πρώτο τέταρτο του 21ου αιώνα από αυτό το στερνό, «τρελό» του έργο, όπως το αποκάλεσε ο πιο παθιασμένος ερευνητής του Γιάννης Βλαχογιάννης; Τι μένει και τι περισσεύει από την προσωπικότητα, από τα γραπτά του και τη δευτερογενή επεξεργασία τους, από την αξιοποίηση, την αγιοποίηση ή την αποδόμηση του μύθου του;

Ο Δημήτρης Μαραγκόπουλος συνέθεσε μια όπερα όπου τα ευρωπαϊκά όργανα διαπλέκονται αρμονικά με ηλεκτρονικούς ήχους και με μεσογειακά παραδοσιακά όργανα, όπως ο κεμανές, το νέυ, το ούτι, το τσίμπαλουμ (σαντούρι). Όπως σημειώνει: «Προσεγγίσεις όπως της βυζαντινής, της μεσογειακής-παραδοσιακής και άλλων μουσικών πολιτισμών, διατηρούν μια πιο αβίαστη και φυσική σχέση με τον τονικό χώρο και χρόνο· συνυπάρχοντας με τις πιο “κλασικές” οπερατικές τεχνικές, επιχειρούν ακριβώς να αγγίξουν και να αναδείξουν τις κρυμμένες μουσικές στα “Οράματα και θάματα” του Μακρυγιάννη, όπως αποτυπώθηκαν από τον ίδιο αλλά και όπως τα διαβάσαμε εμείς».

Το λιμπρέτο της όπερας φέρει την υπογραφή του Αλέκου Λούντζη, ο οποίος ταίριαξε στη νέα σύνθεση εκτενή αποσπάσματα του πρωτότυπου κειμένου με δικά του λόγια διερευνώντας γέφυρες και καθρεφτίσματα της ιδιόμορφης γλώσσας και του πεπερασμένου κόσμου του Μακρυγιάννη στη δική μας πρόσληψη γλωσσικής και ιστορικής (α)συνέχειας. Ο ίδιος υπογραμμίζει: «Το νήμα που διατρέχει το λιμπρέτο εστιάζει στη διαχρονία των ιδεών και των παθών του Μακρυγιάννη· αποσκοπεί, ακριβώς, στο να αναδείξει το “διπλό” στην προσωπικότητα και την ειρωνεία στη μοίρα του. Για αυτόν τον λόγο η δραματουργία και η διαλεκτική της εστιάζει σε ορισμένες κομβικές αντιθέσεις. Το λιμπρέτο της όπερας αναπτύσσεται σε διαρκή διάλογο με τη μουσική σύνθεση του Δημήτρη Μαραγκόπουλου και επιχειρεί μια υποκειμενική καταβύθιση, μακριά από οποιαδήποτε αποτίμηση, στο σύμπαν του Στρατηγού την εποχή της συγγραφής του ύστερου έργου του».

Τη νέα αυτή όπερα της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ σκηνοθετεί η έμπειρη στο είδος Μαρία Γυπαράκη, η οποία καλείται να χειριστεί όχι έναν μύθο στην ολότητά του αλλά τον μύθο στην οντότητά του, μέσα από τα ίχνη της γραφής που οδηγούν έναν ήρωα από τον θάνατο στην ανάληψη. «Οι πρώτες σκηνικές απόπειρες ανάγνωσης του έργου και κάποιων στιγμών και γεγονότων από τη ζωή του Στρατηγού Μακρυγιάννη, υπό το φως της μουσικής και του δραματοποιημένου κειμένου, μας οδήγησαν, πριν από οτιδήποτε άλλο, να αναρωτηθούμε όχι ποιος είναι αλλά τι μπορεί να σημαίνει ο Μακρυγιάννης σήμερα. Τι εκπροσωπεί, ηθικά, πολιτικά και πολιτισμικά στον δικό μας κόσμο. Η απάντηση δεν είναι ούτε εύκολη ούτε προφανής γιατί το κεφάλαιο “Μακρυγιάννης” παραμένει ακόμη ανοιχτό και πολλαπλά μυθολογημένο».

Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Γιώργος Βαφιάς σκιαγραφεί το αφαιρετικό περιβάλλον του σκηνικού και των κοστουμιών της όπερας: «Βουνά, σκληρή πέτρα, ξαπλωμένα ερείπια, μονοπάτι, αγάλματα σπασμένα, κύμα της θάλασσας, κολλαριστή φουστανέλα έτοιμη να πετάξει, στοίβες γραμμένα χαρτιά, ζυγαριά, πάνω κάτω, λευκό και μαύρο, παράλληλες εξελίξεις, αντιθέσεις, ισορροπίες, σκιές σε τοπίο ξερό, πάνω σε άγονη γη».

Στον ρόλο του Μακρυγιάννη ο Ζαχαρίας Καρούνης, ένας σημαντικός ερμηνευτής της νέας γενιάς με έμφυτη θεατρικότητα, που δοκιμάζει για πρώτη φορά τις δυνάμεις του σε έναν τέτοιο ρόλο.

Μαζί του, ένα καστ ακμαίων πρωταγωνιστών του λυρικού θεάτρου: Ιωάννα Φόρτη, Μυρτώ Μποκολίνη, Γιώργος Παπαδημητρίου, Νίκος Κοτενίδης, Ελένη Μπαρκαγιάννη, Aντώνης Δήμου, Χρήστος Κεχρής.

Η όπερα Οράματα και θάματα Στρατηγού Μακρυγιάννη αποτελεί παραγγελία νέου έργου από την Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Οι παραγγελίες νέων έργων όπερας είναι ένας από τους βασικούς άξονες της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ.

Το λιμπρέτο Οράματα και θάματα Στρατηγού Μακρυγιάννη, μαζί με κείμενα του ιστορικού Νίκου Θεοτοκά και βασικών συντελεστών της όπερας, θα κυκλοφορήσει σε βιβλίο από τις Εκδόσεις Κίχλη στα τέλη Μαρτίου 2019.

 

Δημήτρης Μαραγκόπουλος Μουσική, σύλληψη

Γεννήθηκε στην Αθήνα, όπου και ξεκίνησε τις μουσικές σπουδές του με τον Γιάννη Α. Παπαϊωάννου στα θεωρητικά και στη σύνθεση. Συνέχισε στην Κρατική Ανώτατη Σχολή Τεχνών του Βερολίνου, από όπου αποφοίτησε το 1976 με υποτροφία του γερμανικού κράτους. Τελείωσε επίσης το Τμήμα Πολιτικών Επιστημών της Νομικής Σχολής Αθηνών. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα συνεργάστηκε στο, υπό τον Μάνο Χατζιδάκι, Γ΄ Πρόγραμμα της ΕΡΤ ως μέλος της Επιτροπής Προγράμματος, γράφοντας μεταξύ άλλων και μουσική για τη δημοφιλέστατη εκπομπή Εδώ Λιλιπούπολη. Το 1988 ανέλαβε τη διεύθυνση του Μουσικού Τμήματος και του Δημοτικού Ωδείου Βόλου συντελώντας στην έντονη ανάπτυξη της μουσικής ζωής της πόλης με τη δημιουργία δύο συμφωνικών ορχηστρών και τη διοργάνωση πλήθους εκδηλώσεων. Το 1993 ανέλαβε με την Ελένη Βαροπούλου τη διεύθυνση του Μουσικού Αναλογίου του Συλλόγου «Οι Φίλοι της Μουσικής» και από το 1997 μόνος του τη διεύθυνση του κύκλου «Γέφυρες» στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Το 1994 ανέλαβε μαζί με τη Λυδία Κονιόρδου, και από το 1997 μόνος του, το Κέντρο Μουσικού Θεάτρου, όπου διοργάνωσε 14 διεθνή φεστιβάλ. Είναι ομότιμος καθηγητής Σύνθεσης για τις Παραστατικές Τέχνες στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου. Επίσης, έχει διδάξει στη Βασιλική Ακαδημία, στο Βασιλικό Κολέγιο και το King’s College του Λονδίνου, καθώς και στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης. Το έργο του, που καλύπτει ένα μεγάλο φάσμα μουσικής, έχει παρουσιαστεί εκτός από τους σημαντικότερους χώρους στην Ελλάδα (MMA, ΜΜΘ, ΕΛΣ, Φεστιβάλ Αθηνών, Επίδαυρο, Ηρώδειο κ.α.) και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, ανάμεσά τους Αγγλία, Γαλλία, Ιταλία, Αυστρία, Γερμανία, Ουγγαρία, Τσεχία, αλλά και σε ΗΠΑ, Ρωσία, Τουρκία και Καναδά. Συμφωνικά του έργα έχουν παρουσιαστεί από ορχήστρες όπως η Φιλαρμονική Ορχήστρα της Μόσχας, η Συμφωνική του BBC, της Σόφιας, του Κάρλοβυ-Βάρυ, του Καζάν, και από όλες τις ελληνικές ορχήστρες. Έργα του έχουν παρουσιαστεί σε Αβαείο και Καθεδρικό Ναό του Oυεστμίνστερ και σε Καντέρμπουρυ, Αγία Σοφία Λονδίνου, ναό της Σάντα Μαργκερίτα Βενετίας, Φεστιβάλ Σπολέτο και στο Λιντς (Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, 2009). Η όπερα, το μουσικό θέατρο και οι πολύτεχνες παραστάσεις έχουν ειδική βαρύτητα στο έργο του, που συμπεριλαμβάνει πέντε όπερες και πολύτεχνα έργα (ανάμεσά τους το Τανγκό των σκουπιδιών σε λιμπρέτο του Αρκά), που παρουσιάστηκαν σε Αθήνα (ΕΛΣ, ΜΜΑ) και Πράγα. Έχει γράψει μουσική για το θέατρο, συνεργαζόμενος μεταξύ άλλων με σκηνοθέτες όπως οι Κάρολος Κουν, Σπύρος A. Ευαγγελάτος, Ιάκωβος Καμπανέλλης, Ανδρέας Βουτσινάς, Σωτήρης Χατζάκης.

Αλέκος Λούντζης Ποιητικό κείμενο

Γεννήθηκε το 1978. Σπούδασε νομικά, επικοινωνία και κοινωνική ανθρωπολογία στην Αθήνα και στο Καίμπριτζ. Εργάστηκε στο ραδιόφωνο, στον τύπο, στο ντοκιμαντέρ και στην ακαδημαϊκή έρευνα. Τα τελευταία χρόνια ζει στην Αθήνα και εργάζεται στο Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Ενηλίκων. Μέλος της συντακτικής ομάδας του περιοδικού Λεύγα καθ’ όλη τη διάρκεια της κυκλοφορίας του. Δοκίμια, άρθρα, πεζά και στίχοι του έχουν επίσης δημοσιευτεί σε ακαδημαϊκές εκδόσεις, εφημερίδες και στα περιοδικά Νέα Εστία, Κοντέινερ, Ποιητική, Αναγνώστης, Φάρμακο, The BooksJournal κ.α. Το 2015 εκδόθηκε η ποιητική του συλλογή Προπαγάνδα: κάποια γράμματα για κάποια πράγματα, η οποία τιμήθηκε με το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου ποιητή του περιοδικού Αναγνώστης. Τη σεζόν 2016/17 ανέλαβε τη δραματουργική επιμέλεια στη θεατρική μεταφορά της ταινίας Persona του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, η οποία παρουσιάστηκε στο Θέατρο του Νέου Κόσμου από την ομάδα Elephas Tiliensis. Τον Μάιο του 2018 παρουσιάστηκε σε μορφή αναλογίου στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ «Η δυναμική του Ελληνικού Λόγου στο Θέατρο», το θεατρικό έργο Λο που έχει γράψει μαζί με την Αναστασία Μητροπάνου. Το λιμπρέτο του για την όπερα του Δημήτρη Μαραγκόπουλου Οράματα και θάματα Στρατηγού Μακρυγιάννη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κίχλη, μαζί με κείμενα του ιστορικού Νίκου Θεοτοκά και βασικών συντελεστών της όπερας. Αυτή την περίοδο συμπράττει με τον συνθέτη Ορέστη Παπαϊωάννου για τη δημιουργία μιας σύγχρονης όπερας με τίτλο The fall of the House of Commons, το λιμπρέτο της οποίας είναι γραμμένο στα αγγλικά, σε συνεργασία με τον ποιητή και μεταφραστή Ορφέα Απέργη, και έχει μακρινή αφετηρία το διήγημα του Έντγκαρ Άλλαν Πόε Η πτώση του Οίκου των Άσερ. Ποιήματά του μεταφράστηκαν πρόσφατα στα γερμανικά στην ανθολογία M. Topali (επιµ.), Dichtung mit Biss: Griechische Lyrik aus dem 21. Jahrhundert, Edition Romiosini, 2018.

Μάρκελλος Χρυσικόπουλος Μουσική διεύθυνση

Γνώρισε το τσέμπαλο στην τάξη της μουσικού, ποιήτριας και μεταφράστριας Μαργαρίτας Δαλμάτη, από όπου πήρε το δίπλωμά του με άριστα παμψηφεί, α΄ βραβείο καθώς και το αριστείο της σχολής Βινιανέλλι. Συνέχισε στο Παρίσι με τους Σ. Ρομέο και Ο. Μπωμόν, στο Μοτσαρτέουμ με τους Κ. Γκίλμπερτ και Σ. Ράμπε και στο Ωδείο της Γενεύης με τη Σ. Ζακκοττέ, της οποίας ήταν ο τελευταίος μαθητής. Έχει συμμετάσχει ως βοηθός μαέστρος του Γ. Πέτρου σε πολλές βραβευμένες ηχογραφήσεις για τις εταιρείες MDG, Decca, Sony. Είναι ιδρυτικό μέλος του συνόλου Latinitas Nostra, με το οποίο έχει παρουσιάσει λυρικά έργα του 17ου αιώνα σε Φεστιβάλ Αθηνών, ΜΜΑ και Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ, συνεργαζόμενος με σκηνοθέτες όπως οι Α. Χιώτη, Α. Παπαδαμάκη, Ν. Καραθάνος, Θ. Παπακωνσταντίνου, Γ. Σκουρλέτης. Πέραν των ηχογραφήσεών του με τους Latinitas Nostra, έχει διευθύνει τη Venice Baroque Orchestra σε έναν διπλό δίσκο με θέμα την Ολυμπιάδα του Μεταστάζιο (Naïve), που απέσπασε τη διεθνή διάκριση Choc Musique. Ως μαέστρος έχει συμπράξει επανειλημμένως με Καμεράτα, ΚΟΑ και ΚΟΘ, αλλά και με σύνολα του εξωτερικού: Ιρλανδική Ορχήστρα Μπαρόκ, Bach Consort Βιέννης. Έχει εμφανιστεί διευθύνοντας στο Theater an der Wien, στην Όπερα Δωματίου της Βιέννης, στο Ουίγκμορ Χολ, στο Φεστιβάλ Χαίντελ του Χάλλε, στην Τοπαρχιακή Όπερα του Μπάυρωυτ κ.α. Επιμελήθηκε και παρουσίασε την εκπομπή «Παλίμψηστο» στο Γ΄ Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας.

Μαρία Γυπαράκη Σκηνοθεσία

Mετά το πέρας των θεατρικών της σπουδών εργάστηκε ως βοηθός σκηνοθέτη στο Μουσικό Θέατρο Παρισιού (Σατλέ) και στη συνέχεια στο Εθνικό Θέατρο Λα Κολίν. Το 1988 ξεκίνησε την ανεξάρτητη καλλιτεχνική διαδρομή της στο Φεστιβάλ Αιξ της Προβηγκίας, όπου πρωτοσυνεργάστηκε με τον Μιχάλη Κακογιάννη. Το 1995 συμμετείχε ως βοηθός και καλλιτεχνική συνεργάτιδα στην παραγωγή της Μήδειας του Κερουμπίνι στο ΜΜΑ και την επόμενη χρονιά, στο ίδιο θέατρο, σκηνοθέτησε την όπερα Ιάσων του Καβάλλι, την πρώτη βενετσιάνικη όπερα της πρώιμης μπαρόκ περιόδου που παρουσιάστηκε στην Ελλάδα. Έχει σκηνοθετήσει, μεταξύ άλλων, Ευρυδίκη του Πέρι, Ολυμπιάδα και Μαινόμενο Ορλάνδο του Βιβάλντι, Ορέστη του Χαίντελ και Στέψη της Ποππαίας του Μοντεβέρντι. Η ερευνητική ενασχόλησή της με την όπερα και τη λογοτεχνία οδήγησαν στη δημιουργία μουσικοθεατρικών σκηνικών δρωμένων όπως το Αριάδνη ή εγκατάλειψη, στο πλαίσιο της θεατρικής δραστηριότητας της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. Μια ολοκληρωμένη εκδοχή του παρουσιάστηκε στο πλαίσιο της διοργάνωσης Πάτρα Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης (2006) με το αυστριακό σύνολο μπαρόκ μουσικής Accentus.

Γιώργος Βαφιάς Σκηνικά, κοστούμια

Σπούδασε αρχιτεκτονική στο ΑΠΘ, σκηνογραφία στην Ανώτατη Εθνική Σχολή Διακοσμητικών Τεχνών και αστική γεωγραφία στη Σορβόννη με υποτροφία της Ακαδημίας Αθηνών. Έχει σχεδιάσει δημόσιους υπαίθριους χώρους (Πλατεία της Νομαρχίας, Βερσαλλίες, παιδότοπος Λεζ Αλ, Παρίσι, πάρκο Νέλσον Μαντέλα, Λα Ντεφάνς, πλατεία του Εθνικού Μουσείου του Μπαχρέιν, Μανάμ) και εγκαταστάσεις-κήπους σε Γαλλία, Πεκίνο, Κορέα, Αγγλία, Παλαιστίνη, μεταξύ άλλων. Συμμετείχε στον σχεδιασμό του κινηματογραφικού κέντρου L’Entrepôt (Παρίσι), σχεδίασε το φορητό θέατρο της Art Mobil, ενώ σκηνογράφησε εκθέσεις (Rites, Grandeur Nature) στη Βιλλέτ (Παρίσι). Παράλληλα έχει σχεδιάσει σκηνικά και κοστούμια για το θέατρο και παραστάσεις σύγχρονου χορού σε Παρίσι, Μπρατισλάβα, Μαρτινίκα, Μπουρκίνα Φάσο, σε έργα Σαίξπηρ, Σίλλερ, Τσέχωφ, Ουγκώ, Ίψεν, Καμύ, Βέντεκιντ κ.ά. Στην Ελλάδα σκηνογράφησε σε ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας, Θέατρο Εξαρχείων, Θέατρο Καρέζη, Θέατρο Πράξη, μεταξύ άλλων. Σε μουσικές παραστάσεις συνεργάστηκε με το ΜΜΑ, Πάτρα Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης (2006), μπάντα πνευστών Le Vent se Lève, Εθνικό Θέατρο του Σαγιό, Μουσικό Θέατρο Βόλου, σε έργα Μικρούτσικου, Μοντεβέρντι, Βιβάλντι, Μαρτσέλλο κ.ά.

Αγνή Παπαδέλη Χορογραφία

Γεννήθηκε στην Αθήνα. Απόφοιτος της ΚΣΟΤ και του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ξεκίνησε την πρακτική της στην Αστάνγκα γιόγκα το 2008, όταν γνώρισε την Ελευθερία Λαγουδάκη, δίπλα στην οποία μαθητεύει μέχρι σήμερα. Το 2013 ξεκίνησε να διδάσκει στο Ashtanga Yoga Athens 2002. Έχει επίσης διδάξει στον Θουκυδίδειο Οργανισμό Πολιτισμού και Αθλητισμού Αλίμου (2014/17), στην ανώτερη επαγγελματική σχολή χορού Ακτίνα (2015/16), ενώ εκγύμναζε την ομάδα Vasistas της Αργυρώς Χιώτη στις πρόβες για την παράσταση Θεία Κωμωδία (2017). Ως χορεύτρια συνεργάστηκε με τους Δημήτρη Παπαϊωάννου, Γιάννη Σκουρλέτη, Ερμίρα Γκόρο, Θανάση Χαλκιά, Κωνσταντίνα Πολυχρονοπούλου, Χρυσάνθη Σιέμπου, Στεφανία Μυλωνά κ.ά. Παρακολούθησε πληθώρα σεμιναρίων και επιμελήθηκε την κίνηση σε πολλές θεατρικές παραστάσεις, ενώ το 2009 ξεκίνησε να συνεργάζεται με την Ηρώ Αποστολέλλη, με την οποία δημιούργησαν τα έργα Was it me? (2010), Actual wording (2012) και Indirect speech (2014). Χορογράφησε για το Φεστιβάλ Αθηνών, για το MIRfestival, καθώς και για την παράσταση της ανώτερης επαγγελματικής σχολής χορού Ακτίνα.

Δημήτρης Κουτάς Φωτισμοί

Γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι απόφοιτος του ΤΕΙ Ηλεκτρολογίας και έχει παρακολουθήσει αρκετά σεμινάρια φωτισμού θεάτρου. Εργάζεται ως υπεύθυνος φωτιστών στην Εθνική Λυρική Σκηνή. Έχει δουλέψει σε πολυάριθμες παραγωγές της ΕΛΣ πλάι σε διάσημους φωτιστές, όπως η Ελευθερία Ντεκώ, ο Βινίτσιο Κέλι, ο Λευτέρης Παυλόπουλος κ.ά.

Σταύρος Μπερής Διεύθυνση χορωδίας

Γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε κλασική κιθάρα, κλασικό τραγούδι και ανώτερα θεωρητικά. Με υποτροφία της Σχολής Μουσικής και Δράματος Γκύλντχωλ, ειδικεύτηκε στο μεταπτυχιακό τμήμα Παλαιάς Μουσικής. Έχει εμφανιστεί στο Λονδίνο με πολλά σύνολα παλαιάς μουσικής και έχει συνεργαστεί με τον Ντέιβιντ Ρόμπλοου σε μπαρόκ όπερες των Μάθιου Λοκ, Τζων Μπλόου, Κλάουντιο Μοντεβέρντι. Τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια έχει έντονη καλλιτεχνική δραστηριότητα ως μαέστρος χορωδιών. Τον Σεπτέμβριο του 1993 ανέλαβε την καλλιτεχνική διεύθυνση της Χορωδίας της Εμπορικής Τράπεζας, πραγματοποιώντας 500 και πλέον συναυλίες στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Από τον Νοέμβριο του 1997 του ανατέθηκε η διεύθυνση της Μεικτής Χορωδίας του Δήμου Παπάγου-Χολαργού, ενώ είχε παράλληλα και την καλλιτεχνική διεύθυνση του Χορωδιακού Φεστιβάλ Δήμου Παπάγου. Από το 1999 διευθύνει τη Χορωδία του Δήμου Αθηναίων, όπου έχει διδάξει τα σημαντικότερα έργα του χορωδιακού ρεπερτορίου των Αντόνιο Βιβάλντι, Γκέοργκ Φρήντριχ Χαίντελ, Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ, Λούντβιχ βαν Μπετόβεν, Γιοχάννες Μπραμς, Ρίχαρντ Βάγκνερ, Τζουζέππε Βέρντι, Γκαμπριέλ Φωρέ, Μίκη Θεοδωράκη, Γιάννη Μαρκόπουλου κ.ά.

 

Aντώνης Δήμου Γιάννης Γκούρας (Φρούραρχος Ακρόπολης)

Βαθύφωνος, μόνιμο μέλος της Χορωδίας του Δήμου Αθηναίων.

Ζαχαρίας Καρούνης Ιωάννης Μακρυγιάννης

Γεννήθηκε το 1977 στα Πάκια Λακωνίας. Σπούδασε στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και είναι υποψήφιος διδάκτωρ βυζαντινής μουσικολογίας. Σπούδασε επίσης βυζαντινή μουσική και θεωρητικά της ευρωπαϊκής μουσικής στο Ωδείο Αθηνών. Στο ίδιο ωδείο παρακολούθησε μαθήματα κλασικού τραγουδιού. Ως τραγουδιστής έχει συμμετάσχει σε παραστάσεις του Εθνικού Θεάτρου, ενώ έχει συνεργαστεί με την Ορχήστρα των Χρωμάτων, ερμηνεύοντας μικρασιάτικα τραγούδια. Έχει συνεργαστεί με διάφορους καλλιτέχνες και έχει συμμετάσχει σε συναυλίες και μουσικές παραστάσεις στην Αθήνα και σε όλη την Ελλάδα. Συγχρόνως ασχολείται με την καταγραφή και την ερμηνεία τραγουδιών της Ανατολής (Μικρά Ασία, Καππαδοκία, Πόντος, Τουρκία).

Χρήστος Κεχρής Στρατοδίκης

Τενόρος, συνεργάζεται με την ΕΛΣ από το 2008. Σπούδασε κλασική κιθάρα με τον Ι. Κολανιάν και θεατρολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έχει ερμηνεύσει, μεταξύ άλλων, Ντον Οττάβιο (Ντον Τζοβάννι), Ταμίνο / Μονόστατο (Ο μαγικός αυλός), Ντον Πολιντόρο (Η ψευτοαφελής), Εουτζένιο (Ένας άντρας για όλες), Μπέππε (Παλιάτσοι), Γκόρο (Μαντάμα Μπαττερφλάι), Ρεμεντάδο (Κάρμεν), Βερδελή (Πικ-νικ), Γιάνεκ (Υπόθεση Μακρόπουλου), Χοροδιδάσκαλο (Αριάδνη στη Νάξο), Γρύλο (Ζ), Ορέστη (Ορέστεια) κ.ά. Επίσης έχει ερμηνεύσει γνωστά ορατόρια των Λυλλύ, Σαρπαντιέ, Γκόλντμπεργκ, Χαίντελ, Χάυντν και Μότσαρτ. Ως σολίστ συνεργάστηκε με ορχήστρες και θέατρα σε Ελβετία (Όπερα Λωζάννης, Όπερα Φριμπούρ), Γερμανία (Κρατική Όπερα Πάσσαου, Θέατρο Τσέλλε, Συμφωνική Ορχήστρα Άμπεργκ, Κρατικό Θέατρο Λάντσχουτ), Αυστρία (Ορχήστρα Πουρπούρ), Ιταλία (Θέατρο Βέρντι Γκορίτσια), Σλοβενία (Φεστιβάλ Σέβικ Μπρέζιτσε), Τουρκία (Συμφωνική Ορχήστρα Μπορουσάν), Γαλλία (Όπερα Λωρραίνης), Κροατία (Φεστιβάλ Κβάρνερ). Έχει συμπράξει με ΚΟΑ, Καμεράτα, ΕΡΤ, Latinitas Nostra, Συμφωνική Ορχήστρα Δήμου Αθηναίων, Εθνικό Θέατρο, Όπερες των ζητιάνων, Φεστιβάλ Αθηνών, ΜΜΑ, ΜΜΘ, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Ένωση Ελλήνων Μουσουργών κ.ά.

Νίκος Κοτενίδης Ιατρός

Βαρύτονος, γεννήθηκε στη Σιάτιστα Κοζάνης. Σπούδασε κλασική κιθάρα και μονωδία στο Εθνικό Ωδείο Κοζάνης. Συνέχισε σπουδές κλασικού τραγουδιού με τη Χ. Γιαννακοπούλου στο Ωδείο Ατενέουμ (δίπλωμα με άριστα παμψηφεί και χρυσό μετάλλιο), ενώ φοίτησε στο Στούντιο Όπερας της ΕΛΣ υπό τον Α. Χριστοφέλλη. Συνέχισε μεταπτυχιακές σπουδές στη Μουσική Ακαδημία Μονάχου (Τμήμα Μουσικού Θεάτρου, 2014) με τη Δ. Ευαγγελάτου (υποτροφία Μαρία Κάλλας). Υπήρξε μέλος στο μόνιμο δυναμικό της Όπερας του Κλάγκενφουρτ (2015/16). Έχει ερμηνεύσει, μεταξύ άλλων, Γκουλιέλμο (Έτσι κάνουν όλες), Ντον Τζοβάννι, Δημήτριο (Όνειρο καλοκαιριάτικης νύχτας), Παπαγκένο (Ο μαγικός αυλός), Μοράλες (Κάρμεν), Λορέντσο (Καπουλέτοι και Μοντέκκοι), Πέτερ (Χαίνζελ και Γκρέτελ), Αλή Μουσακά (Η Χαλιμά), Δούκα του Ρισελιέ (Δεσποινίς ντε Μπελ-Ιλ), Φίγκαρο (Οι γάμοι του Φίγκαρο, Όπερα Νότιας Ολλανδίας), καθώς και το Ρέκβιεμ του Φωρέ. Εμφανίστηκε σε γκαλά στην Όπερα της Βουδαπέστης με τους Π. Μπετσάλα, Φ. Φουρλανέττο (2014). Έχει συνεργαστεί με Συμφωνική Ορχήστρα Δήμου Αθηναίων, Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, Ορχήστρα Ραδιοφωνίας Μονάχου.

Ελένη Μπαρκαγιάννη Όθων Α΄ (Βασιλεύς της Ελλάδος, 1832-1862)

Μεσόφωνος, γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Πάτρα, όπου ξεκίνησε τις μουσικές της σπουδές σε ηλικία πέντε χρόνων. Πήρε πτυχίο πιάνου και αρμονίας και συνέχισε τις σπουδές της αποκτώντας δίπλωμα μονωδίας με τη Σόνια Καραμανιάν, ενώ μαθήτευσε επίσης κοντά στη Μέχτχιλντ Σταματάκη. Είναι μόνιμο μέλος της Χορωδίας του Δήμου Αθηναίων, ενώ εμφανίζεται και ως σολίστ τόσο με τη χορωδία όσο και σε ατομικές της συναυλίες.

Μυρτώ Μποκολίνη Ονειροκρίτρια (Ταχυδρόμος)

Υψίφωνος, γεννήθηκε στην Αθήνα. Απόφοιτη του Τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου, σπούδασε υποκριτική στην Ανώτερη Δραματική Σχολή του Γ. Κιμούλη, καθώς και μονωδία στο Ωδείο Ν. Σκαλκώτας. Το διάστημα 2007/10 συνεργάστηκε με την ΕΛΣ ερμηνεύοντας ρόλους στην Παιδική Σκηνή και σε παραγωγές οπερέτας. Πρωτοεμφανίστηκε στο εξωτερικό σε συνεργασία με τον αρχιμουσικό Λωράν Πιγιό στην όπερα Δάρδανος του Ζαν-Φιλίπ Ραμώ. Το 2011 συνέχισε την εκπαίδευσή της στο Στούντιο Όπερας του Θεάτρου Κάρλο Φελίτσε της Γένοβας. Έχει αποσπάσει βραβεία και διακρίσεις σε πολλούς διεθνείς διαγωνισμούς λυρικού τραγουδιού σε Ιταλία και Γαλλία. Έχοντας από το 2013 ως βάση της το Τόρρε ντελ Λάγκο, όπου ολοκλήρωσε την εκπαίδευσή της στην Ακαδημία του 60ού Φεστιβάλ Πουτσίνι, ερμήνευσε σε σημαντικά ιταλικά θέατρα πρωταγωνιστικούς ρόλους σε όπερες όπως Ντον Τζοβάννι, Παλιάτσοι, Τόσκα, Αδελφή Αγγελική, Ο μανδύας, Τζανέττο (Μασκάνι). Έχει εμφανιστεί σε συναυλίες σε Ιταλία, Βέλγιο, Ελβετία, Αυστρία.

Γιώργος Παπαδημητρίου Ιωάννης ο Βαπτιστής (Αφηγητής)

Μπασοβαρύτονος, γεννήθηκε στην Καστοριά. Ξεκίνησε τις μουσικές σπουδές του σε ηλικία πέντε ετών μελετώντας πιάνο και ανώτερα θεωρητικά, ενώ άρχισε να σπουδάζει τραγούδι στα δεκαεπτά. Ως μέλος των χορωδιών της ΕΛΣ και της ΕΡΤ αγάπησε το λυρικό τραγούδι. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στις ΗΠΑ ως υπότροφος του ΙΚΥ και στη Γερμανία υπό την αιγίδα των υποτροφιών Βάγκνερ και του Ιδρύματος Μπέρτελσμαν, ενώ είχε συμμετοχές σε επαγγελματικές παραγωγές σε ΗΠΑ (Delaware Valley Opera, Regina Opera, Opera Experience SouthEast, Vocal Productions NYC, Φιλαρμονική του Στέιτεν Άιλαντ) και Γαλλία (Εθνική Όπερα του Ρήνου). Πρωτοεμφανίστηκε το 2018 ως μονωδός με την ΕΛΣ.

Ιωάννα Φόρτη Αικατερίνη Σκουζέ (Μακρυγιάνναινα)

Μεσόφωνος, σπούδασε πιάνο, θεωρητικά και μονωδία. Ξεκίνησε να τραγουδά επαγγελματικά ως μέλος της Χορωδίας της ΕΡΤ. Το 2000 πρωτοεμφανίστηκε ως σολίστ στο Κάρνεγκυ Χολ της Νέας Υόρκης στην όπερα Ηλέκτρα του Μίκη Θεοδωράκη. Έκτοτε έχει διακριθεί σε ένα ασυνήθιστα ευρύ και ετερόκλητο ρεπερτόριο, το οποίο περιλαμβάνει λόγια, έντεχνη και λαϊκή ελληνική μουσική, όπερα, ροκ και μπαρόκ σε συναυλίες, παραστάσεις και ηχογραφήσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έχει συνεργαστεί με τους περισσότερους ελληνικούς πολιτιστικούς φορείς (Εθνική Λυρική Σκηνή, Μουσικά Σύνολα ΕΡΤ, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και Θεσσαλονίκης, Φεστιβάλ Αθηνών, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Ορχήστρα των Χρωμάτων, Σύνολο παλαιάς μουσικής Latinitas Nostra κ.ά.). Τα τελευταία χρόνια, συνεργάζεται τακτικά με την εταιρεία μουσικού θεάτρου «Οι όπερες των ζητιάνων», την Όπερα Νώυκαιλν Βερολίνου και τους Vamos Ensemble. Έχει δεκατρείς δισκογραφικές συμμετοχές.

Χορωδία του Δήμου Αθηναίων

Ιδρύθηκε το 1999 ως η τρίτη ιστορικά ελληνική επαγγελματική χορωδία και είναι ένα από τα πέντε αυτοδύναμα μουσικά σύνολα του Δήμου Αθηναίων. Αποτελούμενη από επαγγελματίες τραγουδιστές με πλούσια εμπειρία, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην πολιτιστική ζωή της πρωτεύουσας, παρουσιάζοντας όλα τα είδη της φωνητικής μουσικής, ελληνικής και διεθνούς, σύγχρονης και κλασικής. Συνεργάζεται με όλα τα μεγάλα μουσικά σύνολα της χώρας και με φορείς όπως Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και Θεσσαλονίκης, Φεστιβάλ Αθηνών, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση κ.ά. Ξεχωριστές στιγμές στην πορεία της χορωδίας: συνεργασίες με τους Ζαν-Μισέλ Ζαρ και Έννιο Μορρικόνε στο Ηρώδειο, τρεις εμφανίσεις στο Πασχαλινό Φεστιβάλ της Μόσχας Βαλέρι Γκέργκιεφ και στο Διεθνές Φεστιβάλ Κωνσταντινούπολης με την Ορέστεια του Ξενάκη σε διεύθυνση Γκιουρέρ Αϋκάλ. Τέλος, η χορωδία επιτελεί αξιόλογο κοινωνικό έργο παρουσιάζοντας ειδικά επιλεγμένα προγράμματα φωνητικής μουσικής σε σχολεία, λέσχες φιλίας, γηροκομεία και απομακρυσμένες γειτονιές της πόλης, ενώ συχνά συμμετέχει σε εκδηλώσεις κοινωφελών και φιλανθρωπικών οργανώσεων. Τη χορωδία από την ίδρυσή της διευθύνει ο Σταύρος Μπερής.

Σύνοψη

Η όπερα ανοίγει με τη συγκλονιστική αμαρτωλή προσευχή του Μακρυγιάννη. Το σύντομο πέρασμα του Όθωνα προσωποποιεί την αντιπαλότητα και συμβολοποιείται ως «από μηχανής απειλή».
Η υπόθεση της όπερας παρακολουθεί πρισματικά, από απόσταση πότε αναπνοής και πότε ασφαλείας, την καταβύθιση του πρωταγωνιστή στην προσευχή και στα οράματά του καθώς και στις αναμνήσεις και προβολές που προκαλούν.
Στη Β΄ Σκηνή βρίσκουμε τον Στρατηγό ετοιμοθάνατο λόγω της επιδείνωσης της υγείας του το 1837, όπως περίπου ξεκινά και το βιβλίο Οράματα και θάματα. Γύρω του παίρνουν θέση τα πρόσωπα του έργου και οι δύο Χοροί, οι σύμμαχοι και οι ανταγωνιστές του.
Η κατανυκτική παρουσία του Μακρυγιάννη στην Α΄ Σκηνή και η εκκωφαντική απουσία του στη Β΄ διαγράφουν το περίγραμμα του κόσμου των οραμάτων στον οποίον σταδιακά εισέρχεται για να αντεπεξέλθει στην τραχιά πραγματικότητα, καθώς και τα ρευστά όρια και τον διάλογο των δύο κόσμων. Η παρουσία του διχασμένου Χορού είναι καθοριστικής σημασίας για τη σύνθεση. Το όραμα της πολεμικής Παναγίας, που συνδυάζεται με έναν απρόβλεπτο διακειμενικό διάλογο αποτελεί ιδιαίτερο επεισόδιο της πλοκής. Η κορύφωση της ηθικής εξύψωσης του Στρατηγού αποτυπώνεται στην αναμέτρησή του με τον Γκούρα κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Ακρόπολης.
Στην εξέλιξη της όπερας σκιαγραφούνται τα πρόσωπα του σύμπαντος ¬–φυσικού και μεταφυσικού– του Μακρυγιάννη. Από τη μια, η Μακρυγιάνναινα και ο Γιατρός, και από την άλλη οι οραματικοί ξεναγοί του, η Ονειροκρίτρια-ταχυδρόμος και ο Ιωάννης ο Βαπτιστής – προστάτης και σωσίας του. Ζυγίζονται η οικειότητα, η συντροφικότητα, συγκρούσεις και απώλειες, και διαμορφώνονται οι εσωτερικοί ανταγωνισμοί (δυσπιστία, ζήλια, διάσταση ορθολογισμού και πίστης).
Η δραματουργία εστιάζει σε καθοριστικά επεισόδια του βίου του Μακρυγιάννη, όπως αυτά επανέρχονται, θολά και υπαινικτικά, στα οράματά του. Η οδυνηρή δοκιμασία προδιαγράφεται από το όραμα της καταδίκης και σφραγίζεται απ’ την απελπισμένη και θυμωμένη επίκληση προς τον Θεό πριν από τη φυλάκισή του.
Η όπερα ολοκληρώνεται συνοδεύοντας τον παροπλισμένο και απομονωμένο Μακρυγιάννη προς την πιο επιδραστική, όπως εκ των υστέρων απεδείχθη, απόφασή του, την απόφαση της γραφής.

Φωτογραφίες

Video