Ταξίδι στη Χώρα των Άσχημων

Mέγας Δωρητής Εκπαιδευτικών & Κοινωνικών Δράσεων ΕΛΣ

 Χορηγός εκπαιδευτικού προγράμματος

Το 3ο Κουδούνι Όπερα, το εξαιρετικά επιτυχημένο πρόγραμμα διακαλλιτεχνικής και παιδαγωγικής δράσης για σχολεία πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, ολοκληρώνει την πέμπτη χρονιά υλοποίησής του με την παράσταση μουσικού θεάτρου Ταξίδι στη Χώρα των Άσχημων, μια ανατρεπτική παράσταση για μικρούς και μεγάλους που τολμούν να είναι ο εαυτός τους. Τη μουσική σύνθεση υπογράφει ο Τρέβορ Γκραλ, το λιμπρέτο η Αντριάνα Μίνου, το μουσικό σύνολο διευθύνει η Κυριακή Κουντούρη, ενώ τη σκηνοθεσία έχει αναλάβει η Θεανώ Μεταξά. Την καλλιτεχνική ομάδα συμπληρώνουν η μονωδός Σοφία Κετετζιάν και ο ηθοποιός Ηλίας Βογιατζηδάκης. 

Η παράσταση είναι το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα του εκπαιδευτικού προγράμματος 3ο Κουδούνι Όπερα, το οποίο υλοποιείται για πέμπτη συνεχή χρονιά με την ευγενική χορηγία της Πειραιώς. Η υποστήριξη του εκπαιδευτικού προγράμματος εντάσσεται στο πλαίσιο του πολύπλευρου προγράμματος Εταιρικής Υπευθυνότητας της Τράπεζας «Equall – Για μια Κοινωνία Ισότιμων Ανθρώπων» και ειδικότερα στον πυλώνα της Νέας Γενιάς.

Περισσότεροι από διακόσιοι μαθητές και μαθήτριες από έντεκα δημοτικά σχολεία της Αττικής θα βρεθούν επί σκηνής και θα μας μεταφέρουν σε έναν απίθανο προορισμό χωρίς… σχήμα, όπου η αποδοχή, η αλληλεγγύη και η ισότητα έχουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Η διαδρομή θα ξεκινήσει από έναν αλλόκοτο κόσμο, την Τετραγωνία, όπου τα συναισθήματα και οι αποκλίσεις έχουν καταργηθεί για χάρη της κανονικότητας και της ομοιομορφίας. Μέσα σε αυτό το μονότονο περιβάλλον, τρία παιδιά ασύμβατα με τους κανόνες αυτού του κόσμου θα περάσουν σε ένα ταξίδι αναζήτησης του Άλλου – του απρόβλεπτου, του αστείου, του αληθινού.

Η παράσταση επιχειρεί μια βαθιά αναμέτρηση με τις έννοιες του «κανονικού» και του «άσχημου» (με το τελευταίο να σημαίνει την απουσία σχήματος) και θέτει με χιούμορ και φαντασία επίκαιρα ερωτήματα σχετικά με τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις. Το Ταξίδι στη Χώρα των Άσχημων είναι μια σκηνική εμπειρία που βασίζεται στην ελεύθερη προσωπική έκφραση και την αλληλεπίδραση. Όπως σημειώνει η σκηνοθέτρια Θεανώ Μεταξά: «Πρόθεσή μας είναι να δημιουργηθεί ένας χώρος ελευθερίας, όπου κάθε φωνή και κάθε σώμα έχει χώρο να υπάρξει όπως είναι, με ατέλειες και στιγμές αμηχανίας. Δεν προσπαθούμε κάθε στιγμή να συγχρονιστούμε, αλλά να συνυπάρξουμε. Θέλουμε να αφήσουμε χώρο στο ανοίκειο και στην αυθόρμητη έκφραση».

Η μουσική σύνθεση δομείται πάνω σε έναν διάλογο ανάμεσα σε αντιθέσεις και με αυτόν τον τρόπο λειτουργεί ως δραματουργικός καθρέφτης της δράσης. Ο συνθέτης Τρέβορ Γκραλ εξηγεί: «Ήθελα να γεμίσω το έργο με μια ποικιλία στιλ και μουσικών προσεγγίσεων. Στην Τετραγωνία ακούμε μια ψυχρή, κομφορμιστική ατμόσφαιρα. Αντίθετα, στη Χώρα των Άσχημων αφουγκραζόμαστε τη ρευστότητα και τη συναισθηματική απελευθέρωση…». Η ευρηματική μουσική του έργου εμπλουτίζεται από ήχους, ηχοτοπία και μουσικά μοτίβα που προέκυψαν από τους/τις μαθητές/μαθήτριες κατά τη διάρκεια του εκπαιδευτικού προγράμματος. Όπως παρατηρεί ο ίδιος ο συνθέτης: «Προσκάλεσα τα παιδιά να συμμετάσχουν σαν συν-συνθέτες στο έργο. Είναι υπέροχο όταν ως συνθέτης δεν πρέπει να έχεις όλες τις ιδέες μόνος σου».

Τα σχολεία που συμμετείχαν στο πρόγραμμα από τον Οκτώβριο του 2024 έως και τον Μάιο του 2025 ήταν τα: 1ο Ειδικό Δημοτικό Σχολείο Περιστερίου, 1ο Πειραματικό Δημοτικό Σχολείο Χαλανδρίου, 10ο Δημοτικό Σχολείο Χαϊδαρίου, 2ο Δημοτικό Σχολείο Αιγάλεω «Νίκος Γκάτσος», 29ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών «Νίκος Γκάτσος», 4ο Δημοτικό Σχολείο Περιστερίου, 54ο Δημοτικό Σχολείο Πειραιά, 7ο Δημοτικό Σχολείο Γλυφάδας, 8ο Δημοτικό Σχολείο Δάφνης, 85ο Δημοτικό Σχολείο Αθήνας, 9ο Δημοτικό Σχολείο Γλυφάδας.

Το Ταξίδι στη Χώρα των Άσχημων δεν είναι ένα έργο για άψογα παιδιά και τέλειους ενήλικες. Είναι ένα έργο αφιερωμένο σε όλους εκείνους που δεν χωρούν «μέσα σε τέσσερις γωνίες ορθές».

Λίγα λόγια για το έργο

Το Ταξίδι στη Χώρα των Άσχημων είναι μια ιστορία για τη διαφορετικότητα, την ανάγκη να ανήκουμε και το θάρρος που χρειάζεται για να είμαστε ο εαυτός μας. Το έργο διαδραματίζεται στην Τετραγωνία, μια χώρα όπου τα πάντα, συμπεριλαμβανομένων των κατοίκων της, είναι τετράγωνα. Όλα είναι τετράγωνα στην Τετραγωνία, ακόμα και τα συναισθήματα. Τρία παιδιά αλλιώτικα από τους υπόλοιπους Τετραγωνιανούς ακολουθούν τον γρίφο της μυστηριώδους βασίλισσας Γωνίας ψάχνοντας να βρουν την αινιγματική «ευτυχία». Έτσι φτάνουν στην εξωπραγματική Χώρα των Άσχημων και ανακαλύπτουν έναν κόσμο που δεν είχαν ποτέ φανταστεί. Άραγε οι Άσχημοι θα τα βοηθήσουν να λύσουν τον γρίφο; Ποιος έγραψε τον πανάρχαιο νόμο της Τετραγωνίας που επιτρέπει να είσαι ό,τι θες, αρκεί να είσαι τετράγωνος; Θα κατορθώσουν τα τρία παιδιά να φέρουν στους Τετραγωνιανούς το μήνυμα της πραγματικής ελευθερίας; Με αφορμή αυτά και άλλα ερωτήματα, το Ταξίδι στη Χώρα των Άσχημων τονίζει την αξία της αποδοχής, της αλληλεγγύης, της ισότητας αλλά και της κριτικής σκέψης πάνω στα στερεότυπα, τις προκαταλήψεις και όλα αυτά που δεχόμαστε τυφλά, απλώς επειδή έτσι έχουμε μάθει κι όχι επειδή κάνουν τη ζωή μας καλύτερη. Μέσα από ένα έργο γεμάτο χιούμορ και φαντασία, τα παιδιά έρχονται σε επαφή με αυτά τα –πολύ επίκαιρα σήμερα– ζητήματα. Ίσως το Ταξίδι στη Χώρα των Άσχημων να είναι και γι’ αυτά ένα ταξίδι προς την αυτογνωσία, την πιο βαθιά κατανόηση του κόσμου και την ελπίδα για μια κοινωνία με πιο ανοιχτά μυαλά.

— Αντριάνα Μίνου

Λίγα λόγια για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα

Το 3ο Κουδούνι Όπερα αποτελεί ένα διακαλλιτεχνικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα μουσικού θεάτρου διάρκειας οκτώ μηνών με διαχρονική παρουσία στον προγραμματισμό των Εκπαιδευτικών & Κοινωνικών Δράσεων της ΕΛΣ. Το πρόγραμμα φιλοδοξεί να εισαγάγει δασκάλους/ες και μαθητές/τριες στην απολαυστική καλλιτεχνική διεργασία της προετοιμασίας και της παρουσίασης ενός σύγχρονου έργου μουσικού θεάτρου μέσα από μια σειρά εργαστηρίων που αξιοποιούν σύγχρονα και καινοτόμα εργαλεία και διαρκούν ένα σχολικό έτος. Κατά τη διάρκεια του προγράμματος, οι συμμετέχοντες έχουν τη δυνατότητα να εξοικειωθούν και να πειραματιστούν με πρακτικές της όπερας και του μουσικού θεάτρου με στόχο την προαγωγή της εμπειρικής μάθησης, τη μετάδοση γνώσεων και την καλλιέργεια δεξιοτήτων κατάλληλων να ενσωματωθούν στον κορμό της σχολικής διδασκαλίας.

— Εκπαιδευτικές & Κοινωνικές Δράσεις Εθνικής Λυρικής Σκηνής

Η παράσταση παρουσιάζεται σε συνθήκες καθολικής προσβασιμότητας, σε συνεργασία με την ATLAS E.P., με στόχο την ανεμπόδιστη οπτικοακουστική παρακολούθηση για όλες, όλους και όλα. Στο πλαίσιο αυτό έχει προβλεφθεί να υπάρχουν θέσεις για Κ/κωφούς και βαρήκοους ανθρώπους που χειρίζονται την Ελληνική Νοηματική Γλώσσα (ΕΝΓ), θέσεις για ανθρώπους που χρησιμοποιούν τους υπέρτιτλους (CAPS) οι οποίοι καλύπτουν όλο το ακουστικό κανάλι, καθώς και θέσεις τυφλών ανθρώπων και ανθρώπων με περιορισμένη πρόσβαση στο οπτικό κανάλι επικοινωνίας, που θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν την υπηρεσία ακουστικής περιγραφής (AD). Οι σκύλοι οδηγοί τυφλών είναι επίσης ευπρόσδεκτοι.

Φορέας χρηματοδότησης των υπηρεσιών καθολικής προσβασιμότητας για την παράσταση είναι το Υπουργείο Πολιτισμού, στο πλαίσιο του Έργου: «SUB.1.1.6 Προσέλκυση ατόμων 65+ και ατόμων με αναπηρία σε δράσεις της Εθνικής Λυρικής Σκηνής», που υλοποιείται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGenerationEU.