Planh: Μεσαιωνικοί ύμνοι και θρήνοι Δύσης και Ανατολής

To σύνολο παλαιάς μουσικής Ex Silentio υπό τη διεύθυνση του Δημήτρη Κούντουρα παρουσιάζει ένα πρόγραμμα αφιερωμένο στις πολυδιάστατες σχέσεις Ανατολής και Δύσης, αντλώντας υλικό από την θρησκευτική και την κοσμική παράδοση. Το χαρακτηριστικό κοσμικό μοτέτο Θρήνος για την Αγία Μητέρα Εκκλησία της Κωνσταντινούπολης του Γκιγιώμ Ντυφάυ, με θέμα την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς το 1453, το κείμενο του οποίου συνδυάζει το λατινικό Γρηγοριανό μέλος με ένα μεσαιωνικό Γαλλικό σανσόν, αντιπαραβάλλεται με τον αντίστοιχο βυζαντινό Θρήνο του Μανουήλ Χρυσάφη, που αποτελεί μελοποίηση ενός βυζαντινού ψαλμού και αναφέρεται συμβολικά στο ιστορικό αυτό γεγονός. Όργανα εποχής και σαγηνευτικοί μεσαιωνικοί ύμνοι από τη Γαλλία, την Κύπρο και την Αρμενία συνθέτουν ένα πολυπολιτισμικό μουσικό υφαντό.

Πρόγραμμα

Γκαρούν
ύμνος, παραδοσιακό Αρμενίας

Ύμνος για τον Άγιο Ιλαρίωνα
από τον Κώδικα της Κύπρου (15ος αι.)

Victimae paschali laudes
σεκουέντσα (11ος αι.;)

Γκιγιώμ Ντυφάυ (1397;‑1474)
Ave maris stella (1448)

Τονακάρ
ύμνοι, παραδοσιακά Αρμενίας

Αγια-Μαρίνα
ύμνος, μεσαιωνικό παραδοσιακό Κύπρου

Θρήνος [Planh]
αυτοσχεδιασμός πάνω στον ψαλμό «Ιερουσαλήμ και Σιών» [Jerusalem et Sion], σεκουέντσα από τη συλλογή Liber Usualis

Γκιγιώμ Ντυφάυ
Θρήνος για την Αγία Μητέρα Εκκλησία της Κωνσταντινούπολης [Lamentatio sanctae matris ecclesiae Constantinopolitanae, 1455]

Μανουήλ Χρυσάφης (1440-1463)
Θρήνος «εις την ανάλωσιν της Κωνσταντινουπόλεως» (15ος αι.)

Σύντομα βιογραφικά σημειώματα

Ex Silentio

Το σύνολο Ex Silentio ειδικεύεται στην παλαιά μουσική ενώ συχνά παρουσιάζει πρωτότυπα προγράμματα ιστορικού ενδιαφέροντος όπως Οι Τροβαδούροι στο Βασίλειο της Θεσσαλονίκης, Ο Γκιγιώμ Ντυφάυ ανάμεσα σε Βυζάντιο και Δύση κ.ά. Υπό τη διεύθυνση του ιδρυτή του, φλαουτίστα Δημήτρη Κούντουρα, εμφανίζεται τακτικά σε διεθνή φεστιβάλ παλαιάς μουσικής όπως τα Via Mediaeval (Μάιντς), Festival Mousiké (Μπάρι), Styriarte (Γκρατς), Banchetto Musicale (Βίλνιους), Φεστιβάλ Χαίντελ (Γκαίτττινγκεν), Διεθνές Φεστιβάλ Παλαιάς Μουσικής (Ρίγα), Φεστιβάλ Μάρκο Φοντέλλα (Μιλάνο), στη σειρά συναυλιών της Εκκλησίας του Αγ. Ροβέρτου (Βιέννη) καθώς επίσης και στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου και στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ. Το 2018 παρουσίασε τον σπάνιο Κώδικα της Κύπρου στη Λευκωσία σε συναυλίες και διαλέξεις σε συνεργασία με το Ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντη. Το Ex Silentio έχει ηχογραφήσει 5 CD για τις εταιρίες Carpe Diem, Talanton και Νεφέλη. Είναι μόνιμο (resident) σύνολο στο Ωδείο Αθηνών.

Δημήτρης Κούντουρας

Ειδικεύεται σε ιστορικά είδη φλάουτου και στη μουσική μέχρι τον 18^ο αιώνα ενώ διδάσκει στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο και στο Κέντρο Παλαιάς Μουσικής του Ωδείου Αθηνών του οποίου είναι και ο συντονιστής. Σπούδασε φλάουτο με ράμφος, μπαρόκ φλάουτο και παλαιά μουσική σε Ουτρέχτη, Μιλάνο, Βιέννη και Τρόσσινγκεν, ενώ είναι διδάκτορας ιστορικής μουσικολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει εμφανιστεί σε αίθουσες συναυλιών και φεστιβάλ σε Ευρώπη, Μέση και Άπω Ανατολή, μεταξύ άλλων, στην Αίθουσα Βέρντι (Μιλάνο) και Πάβλο Καζάλς (Τόκυο), στο Μέγαρο Μουσικής της Βιέννης, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στην Αίθουσα Μπλούμενταλ (Τελ-Αβίβ), στο Φεστιβάλ του Μπαχρέιν κ.α. Ίδρυσε και διευθύνει το σύνολο Ex Silentio με πλούσια διεθνή δράση ενώ διοργανώνει τη σειρά Ostium, Ημέρες Μεσαιωνικής Μουσικής. Έχει συνεργαστεί με τη μπαρόκ ορχήστρα Harmony of Nations, με την Καμεράτα – Armonia Atenea και με τη Συμφωνική Ορχήστρα της Βιέννης. Έχει εκδώσει μελέτες και δοκίμια για θέματα ιστορίας και ερμηνείας της μουσικής για τις εκδόσεις TIBIA, Brepols, Νεφέλη, Ορφέως κ.ά.